Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 2012

Ομηρικά ακρογιάλια και χαμένες προσδοκίες

Το χρονογράφημα του Τ. Θεοδωρόπουλου στα χθεσινά ΝΕΑ είναι νυστεριά στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Το παραθέτουμε αυτούσιο.
"Οταν ο δημόσιος διάλογος για την ελευθερία του λόγου γίνεται με αφορμή την «πλάκα» ενός ανθρώπου είκοσι εφτά ετών, τότε το πρώτο πράγμα που σου έρχεται στο μυαλό είναι ότι αυτή η χώρα, που είναι η χώρα σου, δεν μπορεί να προσδοκά τίποτε. Οταν ο πρόεδρος της Βουλής μιλάει σαν χουλιγκάνος χαμηλοτάτης υποστάθμης, τότε θυμάσαι αυτό που έλεγε ο Ροΐδης. Το παραθέτω από μνήμης, άρα παραφράζω: «Κάθε τόπος έχει τα δεινά του, η Αγγλία τας ομίχλας της, η Αίγυπτος τας ακρίδας της και η Ελλάς τους Ελληνας».
Αλήθεια, ποια είναι η Ελλάδα και ποιοι είναι οι Ελληνες που ζητούν την αλληλεγγύη σου, και από ποια Ελλάδα και ποιους Ελληνες θα ζητήσεις εσύ να φανούν αλληλέγγυοι στις δύσκολες στιγμές που περνάς; Από τον γείτονα που έχτισε το αυθαίρετο και στηρίζεται στη σιωπή σου, εν ονόματι της «καλής γειτονίας»; Ή από τον άλλο που παράγει θόρυβο με το μηχανάκι του, διότι στο κάτω κάτω λέμε ότι δεν παράγουμε τίποτε, όμως αν μπορούσαμε να εξάγουμε τον θόρυβο που παράγουμε με τα πάσης φύσεως μηχανήματα, τότε θα ήμασταν πάμπλουτοι. Οι Σαουδάραβες του θορύβου και της αυθαιρεσίας. Ποια Ελλάδα διεκδικούν οι δύσμορφοι ροπαλοφόροι της Χρυσής Αυγής και ποια τα παιδιά που δεν έχουν πρόσωπο αλλά το στόμα τους ξερνάει φλόγες αντί για λέξεις; Ρόπαλα και φλόγες αντί για τις λέξεις μιας γλώσσας για την οποία, υποτίθεται, είμαστε υπερήφανοι. Ποια Ελλάδα εκπροσωπούν οι πολιτικοί όταν τσακώνονται ποιος τα έφαγε περισσότερο από τον άλλον;
Θα μου πείτε, η Ελλάδα πάντα πλήγωνε, πλήγωνε και τον Σεφέρη όπου κι αν ταξίδευε - τον πλήρωνε κιόλας γιατί ήταν διπλωμάτης -, όμως η Ελλάδα είχε και τον Σεφέρη για να μετρήσει τις πληγές της. Τι μπορεί να προσδοκά μια χώρα όταν η μόνη κοινωνική συναναστροφή στηρίζεται στην καχυποψία τού «εσύ τα έφαγες, γι' αυτό εγώ κατάντησα εκεί που κατάντησα»; Διότι κι οι καταδότες είναι κομμάτι της παράδοσής μας. Τι μπορεί να προσδοκά αυτή η χώρα όταν το άθλιο, φαλιρισμένο ηθικά και οικονομικά, Δημόσιο είναι η «μόνη μαφία στον κόσμο που έπεσε έξω»; (όπως λέει ο φίλος Πέτρος Μάρκαρης). Τι διεκδικούν όλοι αυτοί οι υποτιθέμενοι «αρχηγοί» που μπαίνουν και βγαίνουν και λένε συμφωνήσαμε διαφωνώντας αλλά θα διαφωνήσουμε εν τέλει όταν συμφωνήσουμε; Την επιβίωσή μας; Θα φτωχύνουμε, λέει, απελπιστικά. Μα είμαστε ήδη φτωχοί. Γιατί όταν δεν έχεις να διεκδικήσεις τίποτε παραπάνω από την επιβίωσή σου, είσαι πάμφτωχος. Μα και στο χοιροτροφείο οι χοίροι επιβιώνουν. Και πώς τα καταφέραμε να φτιάξουμε μια χώρα χοιροτροφείο και σπρωχνόμαστε μέσα στη λάσπη για την καρπουζόφλουδα; Μιλάμε για μισθούς, συντάξεις, επιδόματα, όμως μας διαφεύγει το ουσιώδες, ότι φτάσαμε στο σημείο να μην προσδοκάμε τίποτε ο ένας από τον άλλον, να μην περιμένουμε τίποτε από τον ίδιο μας τον εαυτό.
Κι όμως, υπάρχει μια Ελλάδα που εξακολουθεί πεισματικά να κρατάει τον εαυτό της. Αυτό το «ομηρικό ακρογιάλι» που, όπως λέει ο Ντοστογιέφσκι, κάθε ανθρώπινη ψυχή κουβαλάει στον μυχό της και την περιμένει για να αναπαυθεί. Πες το ανάμνηση απ' τα εφηβικά σου χρόνια, πες το «καλοκαίρι», πες το ό,τι θέλεις. Ο καθένας μας κουβαλάει ένα τέτοιο κομμάτι από Ελλάδα μέσα του, μια γλώσσα που με τη θαλπωρή των αιώνων της μας έδωσε το θάρρος να κοιτάμε τον κόσμο κατάματα. Αυτή η Ελλάδα δίνει το στίγμα του πατριωτισμού μας, κι αυτήν πρέπει να ξαναβρούμε, αυτήν πρέπει να ξαναμάθουμε απ' την αρχή κι αυτή μόνη μπορεί να ξαναγεννήσει τις χαμένες προσδοκίες μας".
Κι ο Θεός βοηθός.

Δελφικά

Του Κ. Μητρόπουλου
Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ 29-9-12

Κυριακή 23 Σεπτεμβρίου 2012

Είναι μεγάλη η ουρά

Του Κ. Μητρόπουλου
Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ 22-9-12

Σάββατο 22 Σεπτεμβρίου 2012

Η συνέπεια

Το άρθρο του Η. Κανέλλη στα ΝΕΑ σήμερα είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέρον. Ο ρόλος των διανοουμένων κυρίως στη σημερινή εποχή της κρίσης.

"Είναι κανόνας τουλάχιστον από την εποχή της παρέμβασης του Ζολά στην υπόθεση Ντρέιφους. Παρεμβαίνουν οι διανοούμενοι στη δημόσια ζωή μας; Καθοδηγούν εμάς τους υπόλοιπους, τους απλούς πολίτες, με την καθαρή θέση τους, γίνονται οι μπροστάρηδες δημιουργικών διεκδικήσεων και αλλαγών;
Ε, λοιπόν, οι διανοούμενοι μιλάνε χωρίς σταματημό. Πολλοί από αυτούς δεν το κλείνουν ακόμα και όταν δεν ζητάει κανείς τη γνώμη τους. Αλλά μη νομίζετε ότι όταν μιλούν δεν εκφράζουν απλώς τον υποκειμενισμό τους, συχνά μάλιστα και την υστεροβουλία τους. Ανέκαθεν η υστεροβουλία μπορούσε να είναι κίνητρο δημόσιας παρέμβασης.
Ενα παράδειγμα από τη δεκαετία του 1930, όταν ο Στάλιν διεκδικούσε την εύνοια των σημαντικότερων δυτικών συγγραφέων. Το 1935, σε ένα συνέδριο που είχε διοργανωθεί στη Μόσχα «για την υπεράσπιση της κουλτούρας», εξαίρονταν οι συγγραφείς εκείνοι που είχαν παραβρεθεί. Ωστόσο, ο γάλλος συγγραφέας Αντρέ Ζιντ παρέμενε εξαιρετικά σκεπτικιστής. Και με ένα κείμενό του στις εφημερίδες αποκάλυψε ότι οι υπερασπιστές του Στάλιν είχαν κίνητρο: τα συγγραφικά δικαιώματα από τις μεταφράσεις τους. Εδωσε λοιπόν για δημοσίευση ένα άρθρο: «Μαθαίνω από τις εφημερίδες της Μόσχας ότι μέσα σε λίγους μήνες πουλήθηκαν 400.000 αντίτυπα των βιβλίων μου. Λογαριάστε τα συγγραφικά δικαιώματα. Και τα άρθρα που πληρώνονται τόσο πλουσιοπάροχα! Αν έγραφα για την ΕΣΣΔ και τον Στάλιν έναν διθύραμβο, θα είχα κάνει μια περιουσία. Οι υπερβολικές αμοιβές που μου προσφέρουν με τρομάζουν».
Τι συμπέρασμα θα έβγαζε κανείς, λοιπόν, από τις δημόσιες παρεμβάσεις διανοουμένων με το αζημίωτο; Τι συμπέρασμα έβγαλαν οι αναγνώστες των «ΝΕΩΝ» από τους τραγουδιστές και τις τραγουδίστριες, ανάμεσά τους Σπάρτακοι και Πασιονάριες κατά των κακών ξένων που μας πίνουν το αίμα με το μπουρί της σόμπας, που ενώ κηρύσσουν «αντίσταση», στην καλύτερη περίπτωση επινοούν τρόπους για να αποφύγουν τη δίκαιη φορολόγησή τους;
Τι αξία μπορεί να έχει οποιαδήποτε δημόσια παρέμβαση προσωπικοτήτων, που το νόημά της δεν υποστηρίζεται από τις επιλογές της ζωής τους;"

Μια κλάρα λεμονιάς

Οι σημερινές ματιές του Λ. Παπαδόπουλου στα ΝΕΑ είναι γεμάτες από το κλίμα των αγαπημένων μας στίχων του. Εικόνες γεμάτες αναμνήσεις και λόγια σταράτα.

"Λέγαμε και γράφαμε ότι έτσι όπως πάμε στην Ελλάδα, με τόσο άθλιο πολιτικό προσωπικό να κουμαντάρει τη χώρα μας, θα γυρίσουμε μοιραία στη δεκαετία του '50. Το λέγαμε και το γράφαμε, αλλά δεν το πολυπιστεύαμε. Μάλλον για να το ξορκίσουμε. Γυρίσαμε όμως, ήδη, στη δεκαετία του '50! Ανεργία, φτώχεια, λαϊκά συσσίτια, πλήρης αβεβαιότητα για το αύριο των παιδιών μας. Και, ταυτόχρονα, συμμορίες ακροδεξιών να προκαλούν, να απειλούν και να τρομοκρατούν όπως τότε, αμέσως μετά τη λήξη του Εμφυλίου.
Πριν από 3 - 4 χρόνια, τα πρόσωπα που κυριαρχούσαν στην TV ήταν διάφορες γκομενάρες εντυπωσιακά ντυμένες, με τη σημαία του λαϊφστάιλ στα χέρια τους. Τώρα όμως έχουν αρχίσει να αλλάζουν τα πράγματα. Οι γκομενάρες αποσύρονται σιγά σιγά και επανέρχεται στο προσκήνιο ο μέγας Καραγκιόζης. Για να μας ξεμπροστιάσει. Να μας γιουχαΐσει όπως τραγουδάει ο Σαββόπουλος. Και να μας θυμίσει ποιοι, πραγματικά, είμαστε: βλάχοι! Που επειδή πιάσαμε μερικά φράγκα, νομίσαμε πως γίναμε κάποιοι.

Διάβασα, εδώ, ένα ωραίο κομμάτι του Δ. Μανιάτη για τους νέους καραγκιοζοπαίκτες. Τους χρειαζόμαστε! Χρειαζόμαστε τους μπερντέδες τους. Για να δούμε ξανά τις φάτσες μας στον καθρέφτη. Που τις έχουμε ξεχάσει. Ο Καραγκιόζης, όσο κι αν ορισμένοι «καθωσπρέπει» διαφωνούν, είναι ένα γνήσιο λαϊκό θέατρο. Και οι παραστάσεις του αποτελούν μάθημα αυτογνωσίας. Ιδίως σε εποχές που, το καταλαβαίνουμε, «έχουμε ξεφύγει».
Τη δεκαετία του '50 που ήμουν έφηβος, οι Κυριακές μου ήταν γεμάτες γήπεδο και Καραγκιόζη. Πήγαινα στη Λεωφόρο που είναι η ιστορική έδρα του ΠΑΟ, όποτε η ΑΕΚ, η ομάδα μου, έπαιζε εκτός Αθηνών και παρακολουθούσα τα ματς από τις γύρω ταράτσες ή από τους πρόποδες του Λυκαβηττού. Μετά το ματς, τρύπωνα στο θεατράκι του μεγάλου Μόλλα για να δω παράσταση. «Κόβω μια κλάρα/να ζεις κουμπάρα/κόβω μια κλάρα λεμονιάς/κι αν μαραθεί δεν μ' αγαπάς». Με το τραγούδι αυτό, με ζωντανή ορχήστρα, έκανε την εμφάνισή του στη σκηνή ο μπαρμπα-Γιώργος...
Με την ευκαιρία: εκατό μέτρα από του Μόλλα υπήρχε ένα μαγαζάκι όπου επισκεύαζε χαλασμένα ραδιόφωνα ένας σπουδαίος ποδοσφαιριστής, ο Ηλίας Σταφυλίδης. Τον μνημονεύω γιατί ήταν απροσπέλαστο σέντερ μπακ και είχε φοβερό σουτ. Ποτέ δεν είχε χάσει πέναλτι! Οι αθλητικοί συντάκτες, όμως, μονίμως τον ξεχνάνε. Ενώ αφιερώνουν σελίδες επί σελίδων για κάποια «παιχτάκια» από την αλλοδαπή, που ζητάνε - και παίρνουν - εκατομμύρια, για το τίποτα..."

Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου 2012

Γυμνή από ηθικές αντιστάσεις

"... Διότι το βασικό πρόβλημα δεν είναι ποιος έφαγε ή ποιος δεν έφαγε. Επιτήδειοι και απατεώνες υπάρχουν σε όλες τις χώρες του κόσμου.
Το πρόβλημα είναι ότι η ελληνική κοινωνία βρέθηκε γυμνή από ηθικές αντιστάσεις, από μηχανισμούς ελέγχου, από διαχειριστική αποτελεσματικότητα και από επαγγελματική ευσυνειδησία ώστε να διασφαλίσει τη λειτουργία της και να αντιμετωπίσει χωρίς ανοχές και συνενοχές εκείνους που τα τρώνε.
Ξέρω ότι καθένας μπορεί να βρει κάποιο ελαφρυντικό ή μια δικαιολογία για τον εαυτό του. Η χώρα, όμως, θα φτιάξει μόνο όταν κοπούν οι δικαιολογίες και τα ελαφρυντικά - ξεκινώντας από τον εαυτό μας.
Διότι είμαι απολύτως βέβαιος ότι μια κοινωνία στην οποία οι δικαστές δικάζουν γρήγορα κι αποτελεσματικά, οι εφοριακοί είναι ορκισμένοι διώκτες της φοροδιαφυγής και το κράτος λειτουργεί συνολικά ως κέρβερος του δημοσίου συμφέροντος αποκλείεται ποτέ να χρεοκοπήσει".

Καταλήγει ο Πρετεντέρης στο σημερινό σχόλιό του στα ΝΕΑ

Δευτέρα 3 Σεπτεμβρίου 2012

... χίλιες λέξεις

Του Κ. Μητρόπουλου
Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ 3-9-12

Κυριακή 2 Σεπτεμβρίου 2012

Άλλος για τη βάρκα μας!

Τι μούρη πρώτη είν’ αυτή,
τι σώμα ντελικάτο
λένε πως ήταν αρχηγός
είχε καπετανάτο.

Γιατί να κάνουνε ουρά,
γιατί παρακαλάνε;
μήπως ζητούν αυτόγραφα
ή γι’ άλλο του κολλάνε;

Καλά το καταλάβατε,
φτιάχνουν τους καταλόγους
απ’ τα πανεπιστήμια
που του ζητάνε λόγους.

Προφητικός ο "Καφεπώλης" του 1892

Αναβαπτισμοί στις ησυχαστικές φυγοκοσμίες

... Διότι ο τουρίστας είναι αποφασισμένος να βρίσκει ενδιαφέρουσα και συγκινητική κάθε γραφικότητα και, αν τον διαπερνούν κάποιες φρικιάσεις προβληματισμών τύπου New Age, να βγάζει από αυτήν «διδάγματα» για τη ζωή του, που σχεδόν πάντα ξεχνιούνται με την επιστροφή του στο καθημερινό περιβάλλον του.

Ωστε λοιπόν αυτό έχουμε γίνει; Τουρίστες στον ίδιο μας τον τόπο, ακόμη και σήμερα, έπειτα από τρία χρόνια εξοντωτικής κρίσης και ανατροπής των δεδομένων της ζωής μας; Ανακαλύπτουμε την ελληνικότητα μέσα από φολκλορικές εικόνες, που τις βαφτίζουμε «εμπειρίες», γιατί έχουμε προαποφασίσει τι θα δούμε σ' αυτές, τι θα ζήσουμε μέσα τους; Η γνήσια Ελλάδα, που την αναζητούμε ως αντίδοτο στην Ελλάδα του μνημονιακού ζόφου, είναι η Ελλάδα των αργών ρυθμών, της ακινησίας των παραδόσεων, της ησυχαστικής φυγοκοσμίας; Δεν είδα κανέναν από τους «αναβαπτισμένους» στην κολυμπήθρα της θερινής μαγείας, οι οποίοι εκθείαζαν μεταξύ άλλων τα υπέροχα τοπικά κρασιά, να αφιέρωσε κάποια προσοχή στους νέους οινοποιούς, που επιστρέφουν στην ύπαιθρο με μόρφωση, τεχνογνωσία και μεράκι για να δημιουργήσουν καινούργιες ποικιλίες και να προωθήσουν την εξαγωγή τους στο εξωτερικό. Ή να ξόδεψε μερικά λόγια για τις οργανωμένες ομάδες των επίσης νέων και ανήσυχων Ελλήνων που καλλιεργούν συστηματικά εναλλακτικές μορφές τουρισμού, με τον συνδυασμό ψυχαγωγίας, μάθησης και συνεργασίας.

Αν οι διακοπές μπορούν να ανοίξουν στην ψυχή μας ένα παράθυρο αισιοδοξίας, αυτό δεν μπορεί να βλέπει προς ένα παρελθόν όχι απλώς μυθοποιημένο αλλά αποστραγγισμένο από κάθε ικμάδα δημιουργικότητας και επινοητικότητας, από κάθε ρυάκι που οδηγεί στην καινοτομία.
Εξάλλου, ένα πράγμα που δεν έμαθα από τους υμνητές του ελληνικού ονείρου θερινής νυκτός είναι το εξής: ο δωρικός κυρ Βαγγέλης και η περίφροντις κυρα-Μαρία έκοβαν άραγε αποδείξεις για τις ευλογίες που επιδαψίλευαν, με το αζημίωτο, στους εκστατικούς παραθεριστές;
Καταλήγει ο Κούρτοβικ στο άρθρο του με τίτλο "Όνειρο ελληνικής θερινής νυκτός" στα ΝΕΑ, 2-9-12.

Να πιάσουμε πάτο ...

Του Κ. Μητρόπουλου
Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ, 2-9-12

Αμάν πιά!

Στην alfavita που τη βρήκαμε δεν αναφέρεται ο δημιουργός της
-η τεχνοτροπία δείχνει Κ. Μητρόπουλο-
το σκίτσο είναι όπως το βρήκαμε, χωρίς υπογραφή του δημιουργού του.

Εύθυμα

28.000€ για συναυλία κατά της κρίσης. Πως το λέμε... διαζευγμένος σύμβουλος γάμου.