Τρίτη 26 Μαρτίου 2013

Ο σκοπός κι ο Μπερλουσκόνι

Είναι κάποιες διαφημίσεις ευφυέστατες, κάποιες άλλες κιτς, πολλές απευθύνονται στο κάτω μισό του σώματος και κάποιες άλλες που προκαλούν τον πολιτισμό και τις αξίες. Οι τελευταίες προφανώς το κάνουν σκόπιμα. Θυμίζουν τον Αλκιβιάδη που έκοψε την ουρά του σκύλου του για να τον συζητούν οι Αθηναίοι.
Τελευταία πρόκληση από τους διαφημιστές της Ford με ήρωα … Μπερλουσκόνι. Το σύνθημα: “Αφήστε τα προβλήματα πίσω, με το τεράστιο πορτ-μπαγκάζ του Figo”. Η αξιοπρέπεια στα σκουπίδια.
Η διαφήμιση επαναφέρει το διαχρονικό ερώτημα σχετικά με την καθαγίαση των μέσων που υπηρετούν τους διάφορους σκοπούς. Η αναπαραγωγή της ως παράδειγμα προς αποφυγήν. Κανένας σκοπός δεν μπορεί να λειτουργήσει ως καθαρτήριο πυρ, φρονούμε…

Πέμπτη 21 Μαρτίου 2013

Ημέρα της ποίησης (21/3) και ο Καβάφης


Εν Μεγάλη Ελληνική Αποικία, 200 π.Χ.

Ότι τα πράγματα δεν βαίνουν κατ' ευχήν στην Aποικία
δεν μέν' η ελαχίστη αμφιβολία,
και μ' όλο που οπωσούν τραβούμ' εμπρός,
ίσως, καθώς νομίζουν ουκ ολίγοι, να έφθασε ο καιρός
να φέρουμε Πολιτικό Aναμορφωτή.
Ομως το πρόσκομμα κ' η δυσκολία
είναι που κάμνουνε μια ιστορία
μεγάλη κάθε πράγμα οι Aναμορφωταί
αυτοί. (Ευτύχημα θα ήταν αν ποτέ
δεν τους χρειάζονταν κανείς.) Για κάθε τι,
για το παραμικρό ρωτούνε κ' εξετάζουν,
κ' ευθύς στον νου τους ριζικές μεταρρυθμίσεις βάζουν,
με την απαίτησι να εκτελεσθούν άνευ αναβολής.
Εχουνε και μια κλίσι στες θυσίες.
Παραιτηθείτε από την κτήσιν σας εκείνη·
η κατοχή σας είν' επισφαλής:
η τέτοιες κτήσεις ακριβώς βλάπτουν τες Aποικίες.
Παραιτηθείτε από την πρόσοδον αυτή,
κι από την άλληνα την συναφή,
κι από την τρίτη τούτην: ως συνέπεια φυσική·
είναι μεν ουσιώδεις, αλλά τί να γίνει;
σας δημιουργούν μια επιβλαβή ευθύνη.
Κι όσο στον έλεγχό τους προχωρούνε,
βρίσκουν και βρίσκουν περιττά, και να παυθούν ζητούνε·
πράγματα που όμως δύσκολα τα καταργεί κανείς.
Κι όταν, με το καλό, τελειώσουνε την εργασία,
κι ορίσαντες και περικόψαντες το παν λεπτομερώς,
απέλθουν, παίρνοντας και την δικαία μισθοδοσία,
να δούμε τι απομένει πια, μετά
τόση δεινότητα χειρουργική.
Ισως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός.
Να μη βιαζόμεθα· είν' επικίνδυνον πράγμα η βία.
Τα πρόωρα μέτρα φέρνουν μεταμέλεια.
Εχει άτοπα πολλά, βεβαίως και δυστυχώς, η Aποικία.
Ομως υπάρχει τι το ανθρώπινον χωρίς ατέλεια;
Και τέλος πάντων, να, τραβούμ' εμπρός.

Κ.Π. Καβάφης

Δευτέρα 18 Μαρτίου 2013

Με το μυαλό στα πόδια

[Κατίδη] «Στα είκοσι μόλις χρόνια σου, σήκωσες στις πλάτες όλο το βάρος της άγνοιας ενός μεγάλου (δυστυχώς) τμήματος του λαού μας. Της νεολαίας που αναστενάζει στις κερκίδες των γηπέδων, αγνοώντας τι σημαίνει φασισμός. Των συνομηλίκων σου που γνωρίζουν την τελευταία λεπτομέρεια για το dancing with the stars αλλά αγνοούν τη χυδαιότητα ενός τέτοιου συμβολισμού. Των νεοελλήνων οι οποίοι έβαλαν ένα φιλοναζιστικό κόμμα στο ελληνικό κοινοβούλιο, προκειμένου να εκδικηθούν το πολιτικό σύστημα, αδιαφορώντας για τις συνέπειες. …»

Γράφει μεταξύ άλλων ο Μ. Τριανταφυλλόπουλος για την απερίσκεπτη χειρονομία του ποδοσφαιριστή της ΑΕΚ στη zougla επισημαίνοντας σωστά το έλλειμμα παιδείας και την παρακμή που χαρακτηρίζει τη δημόσια εικόνα στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια.

Υπάρχει βέβαια και μια άλλη πολύ ενδιαφέρουσα διάσταση που θέλει τον ποδοσφαιριστή θύμα. Τι θύμα; Της απαγόρευσης να πηγαίνουν στο γήπεδο οι οπαδοί της φιλοξενούμενης ομάδας.

Υποστηρίζεται σχετικά πως αν οι οπαδοί της Βέροιας ήταν στις κερκίδες του ΟΑΚΑ, ο Κατίδης δεν θα έκανε ναζιστικό χαιρετισμό αλλά θα πήγαινε προς την κερκίδα με τους οπαδούς της Βέροιας και θα τους έκανε άσεμνες χειρονομίες, οπότε θα ήταν κύριος και κανείς δεν θα μπορούσε να τον κατηγορήσει για απαράδεκτη συμπεριφορά.

Πέμπτη 14 Μαρτίου 2013

Ευχαριστίες


Για  τη με κάθε τρόπο συμμετοχή τους στην ωραία εκδήλωση της παρουσίασης του βιβλίου μου «Χιούμορ+Μαθηματικά», την Τετάρτη 6/3/13 στη Σητεία,  ευχαριστώ θερμά τους παρακάτω φίλους:
Τον Υπεύθυνο του Πολιτιστικού Οργανισμού Σητεία συνάδελφο Μανόλη Μιχελάκη, την  Διευθύντρια του ΕΕΕΕΚ Σητείας Κατερίνα Γουλιέλμου, την αγαπητή φίλη Μαρία Καρτέρη-Σιγανού και τους Διευθυντές των 1ου και 2ου Γυμνασίων Σητείας κκ Γιώργο Ρουσσομουστακάκη και Νίκο Τσαντάκη που διοργάνωσαν την πραγματικά υπέροχη εκδήλωση-παρουσίαση του βιβλίου μου στην Σητεία.
Ευχαριστώ επίσης το Δήμο Σητείας για την παραχώρηση του Πολυκέντρου, τον κ. Διονύση Κριθαράκη για την τεχνική υποστήριξη, τον βιβλιοπώλη του «Αερόστατου» κ. Κωστή Παπαδάκη, την εφημερίδα ΑΝΑΤΟΛΗ, το SITIA PRESS και το ΚRHTH TV, την εφημερίδα ΝΕΑ ΕΠΑΡΧΙΑ, και τα ζαχαροπλαστεία «Κρέμα-Κανέλλα» του κ. Κουβαράκη, «Αρετούσα» του κ. Γαρεφαλάκη, καθώς και τα ζαχαροπλαστεία των κκ Κουνελάκη και Καλαμπόκη για την πλούσια προσφορά γλυκισμάτων και των άλλων κερασμάτων.
Τέλος θερμές ευχαριστίες οφείλω και σε όλους τους συναδέλφους και φίλους για την παρουσία τους στην εκδήλωση και τη φιλοξενία που μας προσέφεραν.
Γιάννης Σταμέλος

Τετάρτη 13 Μαρτίου 2013

Habemus Papam!


Θεόφραστου Σακελλαρίδη
με τον Τέτο Δημητριάδη (1922)

Δευτέρα 11 Μαρτίου 2013

Τρίτη 5 Μαρτίου 2013

Ο ρόλος του πνευματικού ανθρώπου σε εκδήλωση της Ιστορικής-Λαογραφικής Εταιρείας

Οι ανάγκες των ανθρώπων κατά Maslow ιεραρχούνται από τις βασικές προς την αυτοολοκλήρωση, σε φυσιολογικές και ασφαλείας προς τις κοινωνικές και την αυτοανάπτυξη, από τα υλικά αγαθά προς τις κοινωνικές αξίες και την ολοκλήρωση του ατόμου. Μέριμνα, συνήθως, των οργανωμένων κοινωνιών είναι  η εξασφάλιση των στοιχειωδών αναγκών για τα μέλη τους και η διευκόλυνση για τις υπόλοιπες.
Κατά βάση, αυτοί που δείχνουν το δρόμο για την ανάπτυξη των κοινωνιών είναι οι πνευματικοί άνθρωποι, ως ταγοί, οι οποίοι τις πιο πολλές φορές δεν έχουν κάποιο επίσημο θεσμικό ρόλο. Υπέρτατο όπλο τους η γνώση.
Γιατί μόνο η γνώση μπορεί να καταπολεμήσει την άγνοια, την αμάθεια και τη δεισιδαιμονία. Η επιστημονική αλήθεια μόνο, μπορεί να εξοβελίσει τις δοξασίες και την ημιμάθεια, η ομορφιά που προκύπτει από αυτήν και την Τέχνη μπορούν να περιορίσουν την ασχήμια, η αρετή -με την αρχαιοελληνική της σημασία- μπορεί να περιορίσει την αδικία, τη βία, το μίσος και τη χυδαιότητα. Υπέρτατος σκοπός του πνευματικού ανθρώπου, λοιπόν, είναι -θα πρέπει να είναι- η υπηρέτηση και ο διαφωτισμός της κοινωνίας.
Όλοι οι άξιοι του ονόματος πολιτισμοί έδωσαν και δίνουν πρωταρχικό παιδαγωγικό ρόλο στους πνευματικούς ανθρώπους. Οι Έλληνες, προπάντων, θεωρούσαν παιδαγωγούς του λαού όχι μόνο τους Φιλόσοφους, αλλά και τους Ποιητές. Οι μεγάλοι τραγικοί και κωμωδιογράφοι δίδασκαν και διδάσκουν και σήμερα την κοινωνία.
Ο πνευματικός άνθρωπος, όμως, εκτός από παιδαγωγός της κοινωνίας θα πρέπει να είναι και φρουρός των θεσμών και των αξιών της. Τα πνευματικά αγαθά απαιτούν και το κατάλληλο περιβάλλον για να αναπτυχθούν και να καρπίσουν.
Η Ιωνία και η Αρχαία Ελλάδα, όπου τέθηκαν οι βάσεις του σύγχρονου πολιτισμού, μας άφησαν και μια άλλη μεγάλη παρακαταθήκη: Το μόνο έδαφος που μπορούν να γεννηθούν, να ριζώσουν, να ανθίσουν και να καρπίσουν τα πνευματικά αγαθά, είναι το ελεύθερο έδαφος. Το τείχος που μπορεί να τα διαφυλάξει είναι αυτό της ελευθερίας. Ο πνευματικός άνθρωπος που φιλοδοξεί την «τελείωση» του εαυτού του και των άλλων, είναι ουτοπιστής και σκιαμάχος, αν δε χτίζει το οικοδόμημά του πάνω σ’ ελεύθερα θεμέλια. Το μοναδικό του όπλο – το Πνεύμα – ατροφεί, αδρανεί, αφανίζεται, μέσα στο τέλμα της δουλείας. «Στοχάζεται καλά, όποιος στοχάζεται ελεύθερα», έλεγε ο Ρήγας Φεραίος. Μόνο η Ελευθερία – η ελεύθερη σκέψη, η γνώμη, και η διαβίωση – δίνουν τη δυνατότητα στη Γνώση, στην Αλήθεια και στην Αρετή, να υπάρξουν και να αναπτυχθούν.
Ο Καμύ, χρησιμοποιώντας το μύθο του γυμνού βασιλιά από το γνωστό παραμύθι του Άντερσεν, έλεγε ότι «ο ρόλος του πνευματικού ανθρώπου είναι να δείχνει ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός, όταν είναι γυμνός, κι όχι να περιγράφει εκστατικά τα ανύπαρκτα και φανταστικά ρούχα του». Ο πνευματικός άνθρωπος, κατά τον Καμύ, είναι το παιδάκι που φωνάζει ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός.
Και ο Ιονέσκο, επίσης, λέει παραστατικά για το δικό του το συνάφι: Εμείς είμαστε σαν τα μαντρόσκυλα. Γαβγίζουμε. Όπλα δεν έχουμε. Ακούει όμως ο τσοπάνος, βγαίνει έξω και διώχνει το λύκο. Αυτός είναι ο ρόλος μας: Όπλα δεν έχουμε, μόνο γαβγίζουμε...
Ο Ελύτης, ακόμα, για το δικό του σινάφι, λέει με ποιητικό τρόπο, όπως αυτός μοναδικά γνωρίζει: «Ο ποιητής δείχνει και η ορατότητα μεγαλώνει».
Στις μέρες μας, περισσότερο από ποτέ, τον πνευματικό άνθρωπο με συνείδηση ευθύνης έχουμε ανάγκη και οι υπηρεσίες του κατά τη γνώμη μας είναι ανυπολόγιστης αξίας. Το κρίσιμο ερώτημα  όμως είναι αν υπάρχουν τέτοιοι σήμερα και αν ναι που βρίσκονται. Μήπως στα γραπτά τους και στο δικό τους μικρόκοσμο; Ή μήπως η όποια στράτευσή τους έχει αναιρέσει τον πραγματικό τους ρόλο;
Την Τρίτη 12 Μαρτίου και ώρα 19.00 στην αίθουσα διαλέξεων του Επιμελητηρίου Λασιθίου, ο Επίκουρος Καθηγητής Οφθαλμολογίας και λόγιος Γιώργης Μαρκάκης θα μας παρουσιάσει τις απόψεις του στη διάλεξη που οργανώνουμε με θέμα «Προς ένα νέο ανθρωπισμό της επιστήμης» και θα προσπαθήσει να απαντήσει σε μερικά ερωτήματα, όπως:
-Εκτέλεσε η Επιστήμη μέχρι σήμερα το έναντι του ανθρώπου χρέος της με την ίδια επιμέλεια και φροντίδα, όπως το έπραξε και το πράττει έναντι της συνόλης γνωσιακής διαδικασίας;
-Μπορεί η φανατική της προσήλωση στο «αίτημα της αντικειμενικότητας» να εμποδίζει την από μέρους της Επιστήμης κατανόηση των αναγκών της ανθρώπινης καθημερινότητας;
-Υπάρχουν δείγματα ότι η σύγχρονη Επιστήμη αρχίζει να υιοθετεί «ανθρωπινότερες» συμπεριφορές;
Η διάλεξη διοργανώνεται από την Ιστορική Λαογραφικής Εταιρεία Ν. Λασιθίου και το περιοδικό «Αμάλθεια» και η εκδήλωση θα κλείσει με την «Αυτοσχέδιο Χορωδία» η οποία θα αποδώσει μερικά τραγουδάκια για την περίσταση. Η είσοδος θα είναι ελεύθερη.
Ι. Σταμέλος

Δευτέρα 4 Μαρτίου 2013

Τι θα πούμε στα παιδιά μας...

Και ενώ η μπόχα μας έχει σπάσει τη μύτη. Κι ενώ ανακυκλώνουμε τα ίδια και τα ίδια. Και ενώ συνεχίζουμε τις γνωστές σάχλες και μπούχλες σε τοπικό επίπεδο για δήθεν πράγματα σοβαρά, αναλωνόμαστε σε συγγενείς, παρακμιακούς, μάσκες και τσίκνες σε ένα πνεύμα καφενείου. Αν αυτό δεν είναι το νερό στο γνωστό μύλο τότε τι είναι;

"...  Η χώρα βυθίζεται και οι ταγοί της έχουν ως πρώτο μέλημα πώς θα βάλουν περισσότερα εμπόδια -από τα κλειστά επαγγέλματα, μέχρι τη γραφειοκρατία και μέχρι τα «ελληνόμετρα»- σε όποιον από τη νέα γενιά θέλει να διαφοροποιηθεί και να προκόψει. Συντηρητικοί γραφειοκράτες, στρατιωτικοί, δικαστές, πολιτικοί κ.λπ. παίζουν με τους φόβους του λαού και τη σύγχυση που προκαλεί η κρίση. Θέλουν για ίδιον όφελος να αναπαράγουν αυτούσιο το μοντέλο που μας οδήγησε στη χρεοκοπία. Μπορεί, π.χ., κάποιος νέος να προχωρήσει σε κάποιο κόμμα, αν δεν είναι κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση των προηγούμενων; Σε όλα τα πεδία απαγορεύεται να δοκιμασθούν νέες συνταγές, νέες λύσεις. Η χώρα βουλιάζει επειδή οι γενιές της χρεοκοπίας δεν αφήνουν τίποτε το διαφορετικό να ανθήσει.
Ετσι καταλήξαμε μια χώρα που αντί να εξάγει προϊόντα εξάγει τους μελλοντικούς της παραγωγούς. Αντί να επιτρέπει στα πιο δημιουργικά παιδιά της να δημιουργήσουν εδώ, προτιμά να τα στέλνει στα ξένα, όπου έχουν περισσότερες επιλογές και περισσότερη ελευθερία να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους.
Τα Ελληνόπουλα προκόβουν σε κάθε γωνιά της γης, στις χώρες δηλαδή που δεν ελέγχουν το «γένος» και ενθαρρύνουν την πρόοδο. Εδώ, οι γενιές της βολής και της αριστεροδεξιάς συντήρησης, καταφέραμε να κάνουμε την Ελλάδα αγνώριστη. Στο χέρι των νέων Ελλήνων με ανοιχτούς ορίζοντες (αν και τα δύο αυτά πρέπει να είναι ταυτόσημες έννοιες) είναι να μη μας αφήσουν να συνεχίσουμε αυτό το εθνικό έγκλημα..."

Είναι η κατάληξη του Πάσχου Μανδραβέλη από άρθρο του στην Καθημερινή της 3/3/13.