Αναμένοντας

Του Β. Κρεμμυδά

(Δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ, 15-12-11)

Πριν από μέρες έβλεπα τις ειδήσεις στην τηλεόραση. Μία απ' τις ειδήσεις αυτές έλεγε ότι γονείς άνεργοι και χωρίς άλλο εισόδημα δεν ήταν σε θέση να δώσουν φαγητό στα μικρά παιδιά τους και αναζητούσαν ιδρύματα να τα αποθέσουν για λίγο φαγητό! Δεν υπάρχει μεγαλύτερη αγριότητα.

Εκλεισα την τηλεόραση• και έφερα στη μνήμη μου τα δικά μου παιδικά χρόνια στην Κατοχή, όταν άπειρες φορές, παιδάκι πέντε και έξι χρόνων, είχα κοιμηθεί νηστικός. Και θυμάμαι πώς ζούσα και τι έτρωγα τότε: λαχανίδες νερόβραστες, καμιά παστή σαρδέλα, καμιά ρέγγα - το μόνο που μας έσωσε ήταν το λάδι.

Οι άνθρωποι της γενιάς μου, που έζησαν Κατοχή και Εμφύλιο, μικρά και μεγάλα παιδιά, τα ξέρουν αυτά, τα έζησαν. Σήμερα όμως, στην εποχή και στην κοινωνία όπου ζούμε, θα μπορούσε κανείς να φανταστεί ότι υπάρχουν μικρά παιδιά που δεν έχουν να φάνε;

Στην Κατοχή πέθαιναν τα παιδιά ομαδικά - τα θυμάμαι πολύ καλά• θυμάμαι πολύ καλά και τις ιταλογερμανικές περιπολίες που για να ασκούνται στη σκοποβολή και για να διασκεδάζουν την ανία και τη μωρία τους, σημάδευαν και σκότωναν τις κότες που έβοσκαν στη γειτονιά μου• δεν τις σκότωναν μόνο, τις έπαιρναν κιόλας. Ξέρετε πόσο φαγητό και πόσα αυγά στερούσαν από τα παιδιά, που τόσο τα χρειάζονταν;

Ασφαλώς, αυτή η νέα κατάσταση (οι άνεργοι γονείς που δεν μπορούν να βρουν φαγητό για τα παιδιά τους), οφείλεται στην πολύπλευρη και πολύ βαθιά κρίση όπου βρίσκεται η κοινωνία μας. Είμαι όμως βέβαιος ότι αυτή η κοινωνία, η εξουθενωμένη και πεινασμένη - όχι η άλλη που δεν πείνασε και που κλέβει τους υπόλοιπους - δεν θα αφήσει τα παιδάκια χωρίς φαγητό.

Πιστεύω σ' αυτήν την κοινωνία• πιστεύω στους νέους που μια ζωή ζητούν να εργαστούν! Δεν θα μείνουν οι τόσοι και τόσοι απόφοιτοι πανεπιστημίων να γυρνάνε και να ζητιανεύουν δουλειά, οποιαδήποτε δουλειά, για 500 ευρώ, δεν θα μείνουν όλοι αυτοί με σταυρωμένα τα χέρια• θα δουν καθαρά ότι πρέπει να πατούν την κατάσταση στα χέρια τους, ότι δεν μπορούν να επαφίενται στους λογής πολιτικούς, από την Ελλάδα και την Ευρώπη.

Ετσι είναι που η δική μου ελπίδα έχει περιοριστεί σ' αυτό το αγνό και ακέραιο κομμάτι της κοινωνίας που, εκτός από την ατομική άθλια κατάσταση, αγωνιούν στην ακόμη πιο άθλια κατάσταση της ίδιας της κοινωνίας, της ίδιας της χώρας• έχει περιοριστεί σ' αυτό το κομμάτι των νέων ανθρώπων που βλέπω να διατηρούν μια λεβεντιά, μια περήφανη αξιοπρέπεια. Μας χρειάζεται το νέο, το ανατρεπτικά νέο. Οχι αυτό που λένε πολλοί, μια νέα μεταπολίτευση - στη μεταπολίτευση οι προδικτατορικοί πολιτικοί δεν μας κυβέρνησαν;

Οταν λέω νέο, εννοώ εντελώς νέο• και σε ανθρώπους και σε σκέψεις - κάτι εν πάση περιπτώσει που θα σαρώσει προηγούμενες σκέψεις και συμπεριφορές, πολιτικές δηλαδή που θα σαρώσουν και τις ηγεσίες οι οποίες τρέφονται και αναπαράγονται απ' αυτές τις παλιές συμπεριφορές. Μα, θα σκεφτούν ίσως πολλοί, έχει κάτι προηγούμενο στην ιστορία αυτό που ζητάς;

Εχει! Και, για να μην πάω παλιότερα, θα πω μόνον ότι το 1940 όταν κηρύχθηκε ο πόλεμος, σε καθεστώς βασιλομεταξικής δικτατορίας, ένας πρωτόγνωρος λαϊκός ξεσηκωμός παρατηρήθηκε• αυτός ο «λαός» πήρε τον πόλεμο στα χέρια του, αυτός ο ίδιος είναι που έκανε το μεγαλείο της Εθνικής Αντίστασης.

Αυτόν τον αυθόρμητο ξεσηκωμό μπορούμε να τον περιμένουμε, ο οποίος θα οργανωθεί για να ξεπεταχτούν νέοι πολιτικοί και νέες πολιτικές• τέτοιοι και τέτοιες που δεν θα επιτρέπουν στα παιδάκια να πεινάνε!

Αυτά που λέω δεν ανακαλούν παλαιότερες, δήθεν κομμουνιστικές πραγματικότητες, που δεν ήταν άλλο από έναν στυγνό κρατικό, γραφειοκρατικό καπιταλισμό. Ούτε ονειρεύομαι• περιγράφω μόνον πραγματικότητες και ανάγκες. Η μεγάλη ανάγκη είναι το καινούργιο. Και για να το καταλάβουμε καλύτερα, ας σκεφτούμε τι μπορεί να προκύψει από τις επόμενες εκλογές• αν μπορεί να μην προκύψει επανάληψη των ίδιων σαπισμένων καταστάσεων!

 

*Ο Βασίλης Κρεμμυδάς είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.