Σοφία Πελεκάνου

Σ΄ ένα καινούργιο φίλο μου, το Γιάννη το Σταμέλο

δίνω τις μαντινάδες μου, γιατί πολύ το θέλω.

17/11/2004

Σοφία Πελεκάνου

Η Σοφία Πελεκάνου είναι συνταξιούχος και κατοικεί στην Κριτσά. Φέτος ξαναβραβεύτηκε στον Παγκρήτιο Διαγωνισμό μαντινάδας στο Τριήμερο Λόγου και Τέχνης στον Άγιο Νικόλαο. Το θέμα τολμηρό.

Σαν είναι ο άντρας δυνατός έχει διπλό τουφέκι

μόνο τ’ ενούς με το γ-καιρό, ο πετεινός… δεν στέκει!

Ο γέρος και ανε βαστά κάρβουνα στη γ-κουτάλα

Πυρώνει-ξεπυρώνει τη, δε ξεμακραίνει στάλα!

Πέρσι πάλι στον ίδιο διαγωνισμό με θέμα τη φιλία, πρώτο βραβείο:

Φιλία, μέλι σύγκερο, που το μασείς και λιώνει

και όταν είναι αληθινή, ποτέ τζης δεν παλιώνει

Με θέμα: «Σα θέλει η νύφη κι ο γαμπρός»:

Σα θέλει η νύφη κι ο γαμπρός τ’ αόρι σωπατεύει

γιατί η αγάπη κι ο καιρός και τα θεριά μερεύει

Με θέμα τον δίσεκτο χρόνο:

Φαίνεται χρόνο δίσεκτο με μοίρανε η μοίρα

Γι’ αυτό πολλά ‘ν’ τα βάσανα κι οι πίκρες απού πήρα

Μας δέχτηκε στο σπίτι της την 17^η Νοεμβρίου 2004. Έβρεχε διαρκώς και καθίσαμε συζητώντας τρεισήμισι ώρες. Είπαμε πολλά, μας διάβασε διάφορα από την δουλειά της. Μερικά μόνο από αυτά που θα μπορούσαν να μεταφερθούν στο χαρτί σε μια συνέντευξη είναι τα παρακάτω.

-Μπορείτε να κάνετε διάλογο με μαντινάδες;

-Ναι, μπορώ. Ειδικά άμα με τσιγκλήσεις αρνητικά γίνομαι χείμαρρος.

-Έχει συμβεί αυτό ποτέ;

-Με καλέσανε στην Ελούντα μια χρονιά στο Θ’ Κρητολογικό Συνέδριο να πω κι εγώ για τη ντοπιολαλιά της Κριτσάς και της ευρύτερης περιοχής του Μιραμπέλου καθώς και για την λαογραφία της περιοχής. Επί δυο ώρες απαντούσα στις ερωτήσεις που μου κάνανε με μαντινιάδες.

-Τι απρόοπτα μπορεί να έχει ένας τέτοιος διάλογος;

-Ότι μπορείτε να φανταστείτε. Όταν ήμουν 22 χρονών είχαμε πάει σ’ ένα γάμο στ’ Ανώγεια. Εκεί σ’ έναν τέτοιο δημόσιο διάλογο με μαντινιάδες «μάλωσα» με τον καλύτερο μαντιναδολόγο τότε των Ανωγείων. Τον στρίμωξα τόσο πολύ που κόντεψε να με σκοτώσει.

-Συνηθίζονται τέτοιες κόντρες σε γλέντια;

-Ναι, αλλά δε μιλάμε για δυο τρεις στίχους. Μιλάμε για διάλογο μιάμισης ώρας! Σταμάτησε ο γάμος. Μου έλεγε πράματα που με προκαλούσαν και βέβαια εγώ δε μπορούσα να τ’ αφήσω αναπάντητα. Δε θυμάμαι ακριβώς, αλλά το νόημα ήταν ότι εμείς στο Λασίθι είμαστε πατατάδες, φασουλάδες και τέτοια. Σε μια απάντησή μου του είπα:

Ποτέ μου άντρα να μη δω, άντρα μου δε σε θέλω

γιατί δεν έχω βοσκαρά να πα σε ματαδένω

καταλαβαίνετε… Και κουβέντα στην κουβέντα τον στρίμωξα και δε μπορούσε να πει τίποτα. Θα γινότανε κακό και θα χάλαγε ο γάμος. Ευτυχώς, πάλι με μαντινιάδες το στρώσαμε το πράμα. Του είπα:

Με τα πορτοκαλόφυλλα δεν κάνουνε ντολμάδες

δεν έχει παρεξήγηση μέσα στις μαντινάδες

Δώσαμε τα χέρια και συμφωνήσαμε να τον παντρέψω ή να με παντρέψει και έληξε το θέμα εκεί. Μετά απ’ αυτό το συμβάν δεν ξαναειδωθήκαμε μ’ αυτόν. Έμαθα αργότερα πως είχε φύγει στη Γερμανία.

Το περιστατικό αυτό ήτανε και ένα μάθημα για μένα. Έκτοτε δεν αντιδίκησα, δεν το ξανάκανα, γιατί τα πράματα είχανε αγριέψει πολύ. Μπορεί να ξέσπαγε καυγάς και να χάλαγε ο γάμος.

-Θέλει μεγάλη ετοιμότητα όμως ένας τέτοιος διάλογος…

-Οι μαντινάδες θέλουνε άνθρωπο να κατέχει

και γλώσσα να τσι κελαηδεί και νου να τις ξετρέχει.

-Είστε από την Κριτσά γέννημα θρέμμα;

-Ναι. Γεννήθηκα το 1942. Το πατρικό μου είναι Ψιλάκη.

-Οι γονείς σας με τι ασχολούνταν;

-Ο πατέρας μου ήταν οικοδόμος, καλλιτέχνης την εποχή εκείνη. Αγγέλους έκανε. Σκάλιζε μάρμαρα, έχτιζε … Περνάω σήμερα και βλέπω τα έργα του και τον θυμάμαι με μεγάλη αγάπη.

Η μητέρα μου, νοικοκυρά, ήταν το γένος Διαλυνά. Προερχόταν από αρχοντική οικογένεια της εποχής. Στο σπίτι μας είχαμε αρχές, αγάπη μεταξύ μας αλλά και αλληλεγγύη προς τους αναξιοπαθούντες συνανθρώπους μας.

Η γιαγιά μου από την μητέρα μου ήτανε το γένος Παπαδούλη. Οι Παπαδούληδες ήτανε όλοι ριμαδόροι και φιλόσοφοι. Οι περισσότεροι απ’ αυτούς, θυμάμαι απαντούσαν στο δρόμο με δίστιχα. Ίσως από ‘κει να ‘χω πάρει κι εγώ…Είχα βέβαια και πολλά ερεθίσματα από τη ζωή στο χωριό. Από τη γειτονιά μου, από τους ανθρώπους που έρχονταν και δούλευαν στα χτήματά μας, από τα ξενύχτια που κάναμε για να σπάσουμε τ’ αμύγδαλα, κύρια δραστηριότητα παλιά στο χωριό. Μιλάγαμε πολύ και ακούγαμε διάφορες ιστορίες από τους γεροντότερους. Στοιχεία από αυτές τις ιστορίες έχω χρησιμοποιήσει στα γραφτά μου. Κυρίως στα διηγήματα.

-Τι γράμματα ξέρετε;

-Εγώ με τα δεδομένα της εποχής μου ήμουνα γραμματισμένη. Είχα τελειώσει το Γυμνάσιο της εποχής εκείνης, το λεγόμενο οχτατάξιο, και είχα μπει στην Οικιακή Οικονομία της Θεσσαλονίκης. Επειδή, όμως, ήμουνα μοναχοπαίδι ο πατέρας μου δε με άφησε να πάω. Όχι πως δεν ήτανε ανοιχτό μυαλό, αλλά είχαμε  χάσει δυο αδέρφια μου και φοβόταν. Μου είχανε υπερβολική αγάπη, ασφυχτική θα έλεγα, που κάποιες φορές μου έκανε κακό.

-Με τι ασχοληθήκατε στη ζωή σας;

-Τα πρώτα χρόνια δούλεψα στη Σίνγκερ στο Ηράκλειο. Μετά ανοίξανε τα ξενοδοχεία εδώ στην περιοχή μας και δούλεψα σ’ αυτά στον Άγιο Νικόλαο. Το ’97 που πέθανε ο Βαγγέλης μου δεν είχα πλέον διάθεση και έχοντας τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης  σταμάτησα.

-Με τη μαντινάδα και την ποίηση από πότε ασχολείσθε;

-Το 1948 είχα μια αδερφή η οποία αρρώστησε με πνευμονία και πέθανε στους εννιά μήνες. Ήμουνα έξι χρονών και τη λάτρευα. Την ημέρα της κηδείας, όπως έκλαιγε η μαμά μου στο μνήμα κατά την ταφή, ξαφνικά χωρίς να το θέλω άρχισα κι εγώ να κλαίω και φωναχτά να ταιριάζω στιχάκια. Δεν σκεφτόμουνα, έτσι έβγαινε. Σαν παιδί που ήμουν δεν συνειδητοποίησα τι έκανα, όμως αυτό συζητήθηκε στο χωριό.

Και στο σχολείο έγραφα μαντινάδες τις οποίες δυστυχώς δεν κράτησα.

Στο χωριό υπήρχε ο Σταύρος ο Ταβλάς, που έπαιζε βιολί και ήτανε πολύ φίλος του πατέρα μου. Εκείνα τα χρόνια -πολλές φορές αναπολώ τις στιγμές αυτές- ερχόντουσαν καντάδα στον πατέρα μου. Το σπίτι μας ήτανε πάντα ανοιχτό, και ο Σταύρος με πείραζε.

-Καλά τις καντάδες δεν τις κάνανε μόνο στις κοπέλες;

-Όχι μόνο στις κοπέλες. Κάνανε για παράδειγμα μια παρέα στο καφενείο οι φίλοι για κάποιο λόγο και ‘κει που καθόντουσαν λέγανε: δεν πάμε στο Μανόλη καντάδα; Πάμε! Και ερχόντουσαν. Οπότε ανοίγαμε την πόρτα, βγάζαμε τις ρακές τους μεζέδες, ό,τι μπορούσαμε να έχουμε για μεζέ… και γινότανε γλέντι.

Σε μια τέτοια παρέα λοιπόν με πείραζε, μικρό κορίτσι, ο Σταύρος με το βιολί και κάθε φορά που έφερνα στο τραπέζι κάποιο μεζέ μου ‘λεγε : καλώς τηνε την αγαπητικιά μου. Οπότε θυμάμαι ότι του σκάρωσα την πρώτη μου μαντινάδα:

Το πορτοκάλι ράγισε δέσε το με το τέλι

μα να σε πάρω θέλω ’γω κι αν είμαι και κοπέλι.

-Και τη θυμάστε ακόμα;

-Του την έλεγα μέχρι να πεθάνει, όταν τον συναντούσα.

-Τα ποιήματα και οι μαντινάδες σας είναι κυρίως βιωματικά;

-Γράφω βιωματική ποίηση. Η ποίηση είναι για μένα λύτρωση, ειδικά τα τελευταία χρόνια. Γράφω όταν νοιώθω έντονη τη μοναξιά μου και θέλω να φωνάξω. Και όχι μόνο έμμετρα αλλά και με πεζοτράγουδα.

-Συμμετέχετε σε διαγωνισμούς ποίησης και έχετε διακριθεί στο Τριήμερο Λόγου και Τέχνης του Δήμου Αγίου Νικολάου αρκετές φορές. Θέλετε να μας πείτε δυο λόγια γι’ αυτές σας τις διακρίσεις;

-Έχω πάρει δεκαοχτώ φορές μέρος σε διαγωνισμούς μαντινάδας και διηγήματος και έχω σε όλους βραβευθεί. Τα περισσότερα είναι πρώτα βραβεία. Στον Παγκρήτιο Διαγωνισμό του Δήμου Αγίου Νικολάου, τη Μορφωτική Στέγη Ιεράπετρας, το Λιμενικό Σώμα, στα Κρητικά Επίκαιρα, κ.α. Δυστυχώς δεν έχω πάντα ενημέρωση για τους διαγωνισμούς στους οποίους θα μπορούσα να συμμετάσχω.

-Εκτός από τις μαντινάδες ασχολείστε και με το διήγημα;

-Με το λαογραφικό διήγημα και τη ντοπιολαλιά της περιοχής της Κριτσάς.

-Έχετε δημοσιεύσει γραπτά σας;

-Στον «Ιστρώνα» και στην «Ίστρια ζωή». Η «Τόλμη» έχει περάσει ορισμένα δικά μου, ο Καυκαλάς έχει γράψει για μένα στα «Κρητικά Επίκαιρα», ο οποίος ήταν φοβερός. Πολλές φορές δημοσίευε μετά από κάθε διαγωνισμό, όταν του στέλνανε αντίγραφα. Είχε γράψει για μένα ότι χειρίζομαι πάρα πολύ ωραία την ντοπιολαλιά της Κριτσάς και ότι την έχω απολύτως σωστή.

-Δεν επιδιώξατε να δημοσιεύσετε συστηματικά;

-Όχι. Πριν πεθάνει ο σύζυγός μου ο Βαγγέλης είχαμε συζητήσει με κάποιον εκδότη, Κρητικό, ο οποίος εδρεύει στην Αθήνα, αλλά οι όροι του δεν μου άρεσαν.

-Ενδιαφέρθηκε κάποιος, από τους δημόσιους φορείς, για το έργο σας;

-Ο Μιχάλης ο Γεροντής, ο φιλόλογος, έχει αρκετές φορές χρησιμοποιήσει γραπτά μου για να διδάξει στους μαθητές την ντοπιολαλιά της Κριστάς εδώ στο Γυμνάσιο.

-Εννοώ τη Νομαρχία, το Δήμο ή την Κοινότητα της Κριτσάς…

-Όχι.

- Ο κόσμος που σας ξέρει πως σας αντιμετωπίζει;

-Από τον Άγιο Νικόλαο και την Κριτσά κάθε φορά που βραβεύεται εργασία μου με παίρνουν τηλέφωνο για να με συγχαρούνε ακόμα και άνθρωποι που δεν είναι από ‘δω.  Στο δρόμο επίσης με χαιρετάνε και με αντιμετωπίζουνε πολύ ζεστά… Αναγνωρίζουνε ότι αυτό που κάνω είναι σημαντικό, χαίρονται που μ’ έχουν συμπολίτισσα και μου το δείχνουν. Ακόμα έρχονται πολλοί για να τους γράψω στιχάκια για κοινωνικές εκδηλώσεις. Βαφτίζει κάποιος ένα παιδί και έρχεται να του γράψω την καρτούλα της πρόσκλησης. Σε γάμους επίσης, στις εορτές, θέλουνε να στείλουνε χρονιά πολλά με μαντινάδες κ.α.

-Κρατάτε αρχείο για όλα αυτά που γράφετε;

-Δυστυχώς το κατάλαβα αργά και μόνο τα τελευταία χρόνια έχω αρχίσει και κρατάω αντίγραφα των γραπτών μου.

-Νομίζετε ότι είναι θείο δώρο ή ότι σιγά-σιγά μπορεί κανείς με την ασχολία και την επιμονή να γράψει καλές μαντινάδες;

-Θείο δώρο μπορεί να είναι ως ένα βαθμό. Πρέπει όμως να το καλλιεργήσεις, να ασχοληθείς. Αυτά που γράφεις θα πρέπει να είναι και γραμματικά και συντακτικά σωστά. Να αποφεύγεις τους νεολογισμούς, τους βαρβαρισμούς, τις ξένες λέξεις, να χρησιμοποιείς σωστά την ντοπιολαλιά.

-Δυσκολεύεστε να βρείτε τις κατάλληλες λέξεις στη σύνθεση;

-Όχι. Έχω μεγάλη ευχέρεια και αυτό νομίζω ότι το οφείλω στην πολλή επικοινωνία που είχα παλιά με τον κόσμο. Με τους ανθρώπους κάθε ηλικίας και κυρίως τους γεροντότερους που μιλούσαν την ντοπιολαλιά της περιοχής.

-Ποια είναι η θεματογραφία σας στις μαντινάδες;

-Στη ζωή μου είμαι πολύ πεσιμίστρια και αυτό μου βγαίνει στις μαντινάδες. Τα λαογραφικά και τα διηγήματά μου είμαι εύθυμα, ακόμα και ξεκαρδιστικά. Και ζω το κλίμα των έργων μου, όταν τα γράφω. Επιδιώκω συνειδητά τη δημιουργία ατμόσφαιρας από την εποχή των παππούδων μας.

Η μαντινιάδα και το μοιρολόι εδώ στην περιοχή μας είναι ίδια πράματα. Όταν πέθανε ο Βαγγέλης πέρασαν πάρα πολλοί. Σε καθέναν που ερχότανε του ‘λεγα και μια μαντινιάδα ξεχωριστή. Θυμάμαι του Αντώνη:

Χίλια καλώς ορίσατε Αντώνη Δερμιτζάκη

ήχασα τον Βαγγέλη μου κι είμαι να πιώ φαρμάκι.

Του Μιραμπέλου το μοιρολόι είναι μαντινιάδες που μιλάνε για πόνο, για χαμό, για απελπισία, για όνειρα που δε θα πραγματοποιηθούν, ενώ η μαντινιάδα μιλάει για την αγάπη, για τα μάτια, για την ελπίδα… Είναι πολλές φορές κοινωνικό σχόλιο, άλλοτε είναι σκωπτική… Μερικές σκωπτικές είχα γράψει για τον τουρισμό:

Κρήτη νησί περήφανο χιλιοτραγουδισμένο

αχ, ο έρμος τουρισμός πως σ’ έχει καμωμένο.

Τσ’ ακρογιαλιές σου ήχασες εδά τσι κατοικούνε

οι Φιλανδές κι οι Σουηδές που πράμα δε φορούνε.

Άλλες, παίνια στην Κρήτη, αυτές πήρανε βραβείο στα Κρητικά Επίκαιρα:

Εξεσυνοριστήκανε γ-τα βουνά τσι Κρήτης

κι απ’ όλα ομορφότερο εβγήκε ο Ψηλορείτης.

Ήθελα να ’μαι σαλπιχτής πάνω στον Ψηλορείτη

για να σαλπίζω τσ’ ήρωες που δόξασαν την Κρήτη.

Τα μάτια σου τα ερωτικά λίμνες του Παραδείσου

Καρφίχτης Βενετσάνικος είναι για το κορμί σου.

Μάτια που δεν εκλάψανε για μιας αγάπης πόνο

άδικα τα ‘πεψε ο Θεός για το ιμπρέτι* μόνο.

* Ιμπρέτι = για το χάζι, για να υπάρχουν έτσι, για τη φιγούρα

Είναι τα μάτια σου γιατρός στου έρωτα τον πόνο

αι διακονιάρης γίνομαι για μια ματιά σου μόνο.

Μάτια απού η λάμψη τους δε σβήνει με το χρόνο

αυτά ‘ναι που γιατρεύουνε του έρωτα τον πόνο.

Τα μάτια σου με βάνουνε και κάνω όνειρα χίλια

μα άδικα μου τάσσουνε λαγούς με πετραχήλια.

Με μια ματιά κάνεις πληγές και μ’ άλλη με γιατρεύεις

ήθελα και να κάτεχα ίντα Θεό λατρεύεις.

-Ποια από τις δικές σας μαντινάδες, σας εκφράζει καλύτερα;

-Μην πεις πως είσαι έξυπνος κι έχεις νοικοκυράτο

σαν θέλει η μοίρα κι ο Θεός φέρνει τα πάνω κάτω.

Γιατί είναι έτσι. Και ακόμα:

Ο άτυχος, λέει, όντε διψά, βρίσκει νερά φουντάνα

μα δεν αφήνει για να πιει η μοίρα του η πουτάνα.

Σήμερα 17 Νοεμβρίου που τιμάμε την επέτειο του Πολυτεχνείου να σας διαβάσω δυο στροφές από ένα ποίημα που έχω γράψει γι’ αυτά τα παιδιά:

Παλικαράκι έβαλες το στήθος σου ασπίδα

κι ορθώθηκες σα γίγαντας και σα σταυραετός

άπλωσες τις φτερούγες σου κι έδωσες την ελπίδα

το αίμα σου έγινε βροντή που ξύπνησε ο λαός…

-Ποια από τις μαντινάδες που έχετε ακούσει ή έχετε διαβάσει θα θέλατε να ήταν δικιά σας;

-Θυμάμαι τη μαντινάδα, αλλά αυτή τη στιγμή δε θυμάμαι ποιος την έχει γράψει:

Όταν ζυγίζεις τη χαρά να βγάζεις και τη φύρα

γιατί δεν ξέρεις αύριο τι σου φυλάσσει η μοίρα.

-Ποιοι έχουν επιδράσει στο έργο σας;

-Όταν ήμουνα μικρή ήξερα τουλάχιστον είκοσι φύλλα από τον Ερωτόκριτο απ’ έξω…

-Διαβάζετε;

-Τα πάντα και πάρα πολύ.

-Τι διαβάζετε;

-Από Καζαντζάκη, που είναι η αδυναμία μου, μέχρι Ουμπέρτο Έκο.

-Ποιο σας άρεσε του Έκο;

-Το Όνομα του Ρόδου. Το έχω διαβάσει τρεις φορές. Μου αρέσει η Ιστορία του Βυζαντίου, ο Κώστας Ουράνης, τα ποιήματά του… Ο Ουράνης μου άρεσε από μικρή που ήμουν. Μ’ αρέσει να διαβάζω εφημερίδες τα πολιτικά άρθρα του Πλωρίτη. Να σας πω και μια ωραία πολιτική μαντινάδα:

Όπου θωρείς πολλά φιλιά και περισσές αγάπες

μοιάζουνε ψηφοδέλτια που ρίχνουνε στις κάλπες.

Διαβάζω όλες τις εφημερίδες ανεξάρτητα από την κομματική τους τοποθέτηση και τις τοπικές που μου αρέσουνε ιδιαιτέρως.

-Το ότι είστε γυναίκα είναι καλό ή κακό γι’ αυτό που κάνετε; Σας δημιούργησε προβλήματα;

- Πιστεύω ότι η γυναίκα δε διαφέρει σ’ αυτά απ’ τον άντρα. Για τις μαντινάδες και τα διηγήματα που μετέχω σε διαγωνισμούς, ακόμα και να θέλανε να μου πούνε τίποτα δεν τα σήκωνα. Βεβαίως δεν έδωσα ποτέ κανένα δικαίωμα για να μου πει κανείς κάτι. Και ο πατέρας μου και ο άντρας μου είχανε ανοιχτά μυαλά  Η μητέρα μου ήταν ακόμα πιο ανοιχτόμυαλη και παρ’ ότι ζούσαμε σε μια μικρή κοινωνία δεν επιτρέπανε σε κανέναν να πει το παραμικρό.

Για να καταλάβετε σας λέω ακόμα ότι έχω επαγγελματικό δίπλωμα οδήγησης από το 1973.

-Οι μαντινάδες που γράφουν γυναίκες έχουν διαφορά από αυτές που γράφονται από άντρες;

- Νομίζω πως όχι. Υπάρχουν άντρες που γράφουν πάρα πολύ αισθαντικές μαντινάδες.

-Μπορεί κανείς διαβάζοντας μαντινάδες να καταλάβει ότι είναι γραμμένες από γυναίκα;

- Όχι. Εγώ το έχω δοκιμάσει. Έχω δώσει ψευδώνυμο αντρικό και δεν έχουν καταλάβει ότι τις έχει γράψει γυναίκα. Νομίζω ότι η μαντινάδα δεν εξαρτάται από το φύλο του μαντιναδολόγου.

-Επειδή οι γυναίκες είναι πιο συναισθηματικές…

- Υπάρχουν και άντρες. Πολλές φορές οι γυναίκες είναι πολύ πιο σκληρές από έναν άντρα.

Ορισμένες γυναίκες που γράφουν μαντινάδες τις καταλαβαίνεις. Είναι μια απ’ το Ηράκλειο, μερικές από τη Σητεία, τις καταλαβαίνεις ότι είναι γυναίκες από τον τρόπο που γράφουνε.

-Πώς το καταλαβαίνετε;

- Ο λόγος τους είναι γεμάτος από γυναικεία καλολογικά στοιχεία. Το ύφος του λόγου είναι γυναικείο. Φαίνεται το παιχνίδισμα του φύλου.

-Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η μαντινάδα στην Κρήτη; Θα υπάρξει αξιόλογη συνέχεια στις επόμενες γενιές;

-Όσο καλλιεργείται η Κρητική μουσική θα καλλιεργείται και η μαντινιάδα. Στα χωριά περισσότερο και λιγότερο στις πόλεις είναι ακόμα ζωντανή. Και χαίρομαι ειδικά στο χωριό μου που βλέπω μικρά παιδιά 10-12 χρονών να πηγαίνουν στη λύρα, στο μαντολίνο… Κι εγώ παίζω μαντολίνο από μικρή, είμαι αυτοδίδακτη.

Έχει καλούς νέους μαντιναδολόγους. Η παράδοση εδώ συντηρείται, έστω και όχι πάντα πιστά. Στο χορό για παράδειγμα βλέπω σε παραδοσιακούς χορούς να κάνουν φιγούρες μπαλέτου…

-Με την πείρα που έχετε τι θα επισημαίνατε στους νέους μαντιναδολόγους;

-Η μαντινάδα θέλει παλιές λέξεις, να γράφεται με την ντοπιολαλιά και όχι με νεολογισμούς και αγγλοελληνικά. Και σωστή ρίμα.

-Ποια είναι η μεγαλύτερη επιθυμία σας στη ζωή σχετικά με τις μαντινάδες;

-Αυτά που γράφω να τα αφήσω μαζεμένα σαν μια μικρή ανάμνηση στα παιδιά μου και τα εγγόνια μου. Και να μπορέσουνε κάποτε να εκδοθούν ώστε να μείνουν σε κάθε ενδιαφερόμενο

-Τι ελπίζετε να κάνετε στο μέλλον;

-Θέλω να κάνω ένα θεατρικό έργο με την Κριτσοτοπούλα τη Ροδάνθη. Γι’ αυτό έχω πάρει το πρωτότυπο του Διαλυνομιχάλη και το μελετάω προσεχτικά. Θέλω να γράψω ένα θεατρικό έργο πάνω σ’ αυτό. Να παίζεται και να αναβιώνει η ιστορία της ηρωικής Κριτσοτοπούλας που θυσιάστηκε για την πατρίδα και τη θρησκεία της. Με την ντοπιολαλιά της Κριτσάς.

Θέλω ακόμα να γράψω μια σειρά διηγημάτων με λαογραφικό υλικό, στην ντοπιολαλιά της περιοχής, με τις εικόνες που έχω στο μυαλό μου, για να μείνουν κάποια πράγματα που πάνε να εξαφανιστούν.

-Σας ευχαριστώ πολύ.

-Κι εγώ σας ευχαριστώ.