(Καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου)
Άπόσπασμα άρθρου που δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ της 16ης Απριλίου 2009
«Ένας ψυχολόγος σε κάθε σχολείο», υποσχέθηκε μόλις χθες ο υπουργός Παιδείας. Δεν λέω, η είδηση είναι χαρμόσυνη ιδίως για τους εκατοντάδες υποψήφιους άνεργους φοιτητές ψυχολογίας που θα βρουν ή θα ελπίσουν (πράγμα εξ ίσου σημαντικό) ότι θα βρουν εργασία... Είναι όμως η ψυχολογία πανάκεια; Είναι στο ύψος (ή στο βάθος) τέτοιων μαζικών και ανοριοθέτητων προσδοκιών; Γιατί αίφνης οι ιθύνοντες προσβλέπουν σε αυτήν για την αντιμετώπιση κάθε λογής καυτών ζητημάτων όπως π.χ. η πάταξη της εγκληματικότητας, η εξασφάλιση της ψυχικής υγείας των αστυνομικών, η εύρυθμη λειτουργία των σχολείων; Με άλλα λόγια τι σχέση έχει η επιστήμη της ψυχολογίας με αυτό που βλέπουμε να πλασάρεται ως ψυχολογία; Κι επειδή το κάθε τι δεν είναι άμοιρο του χρονικού πλαισίου μέσα στο οποίο κάνει την εμφάνισή του, διερωτώμαι αν σε μια τέτοια συγκυρία, η ψυχολογία δεν επιδιώκεται να είναι ένα ακόμη δεκανίκι, ένα ερζάτς, χλωμό υποκατάστατο στη θέση πραγμάτων που λείπουν απελπιστικά σήμερα από τον τόπο μας. Τι να σου κάνει π.χ. ο ψυχολόγος για την υποβαθμισμένη παιδεία; Τις υποβαθμισμένες κτιριακές εγκαταστάσεις; Την εργαλειοποίηση της γνώσης, την καταβρόχθιση του σχολείου από το φροντιστήριο, τι αλήθεια να σου κάνει; Πώς να αντιταχθεί στην εξουθενωτική φετιχοποίηση του βαθμού, στην αποστειρωμένη γνώση, στην πλήξη, τι να σου κάνει για να αντιταχθεί στη μεταφορά της κοινωνικής βίας μέσα στο σχολείο; Στις υπο-κουλτούρες και αντι-κουλτούρες που συναντώνται μέσα στη σχολική τάξη; (...)
«Ένας ψυχολόγος σε κάθε σχολείο», υποσχέθηκε μόλις χθες ο υπουργός Παιδείας. Δεν λέω, η είδηση είναι χαρμόσυνη ιδίως για τους εκατοντάδες υποψήφιους άνεργους φοιτητές ψυχολογίας που θα βρουν ή θα ελπίσουν (πράγμα εξ ίσου σημαντικό) ότι θα βρουν εργασία... Είναι όμως η ψυχολογία πανάκεια; Είναι στο ύψος (ή στο βάθος) τέτοιων μαζικών και ανοριοθέτητων προσδοκιών; Γιατί αίφνης οι ιθύνοντες προσβλέπουν σε αυτήν για την αντιμετώπιση κάθε λογής καυτών ζητημάτων όπως π.χ. η πάταξη της εγκληματικότητας, η εξασφάλιση της ψυχικής υγείας των αστυνομικών, η εύρυθμη λειτουργία των σχολείων; Με άλλα λόγια τι σχέση έχει η επιστήμη της ψυχολογίας με αυτό που βλέπουμε να πλασάρεται ως ψυχολογία; Κι επειδή το κάθε τι δεν είναι άμοιρο του χρονικού πλαισίου μέσα στο οποίο κάνει την εμφάνισή του, διερωτώμαι αν σε μια τέτοια συγκυρία, η ψυχολογία δεν επιδιώκεται να είναι ένα ακόμη δεκανίκι, ένα ερζάτς, χλωμό υποκατάστατο στη θέση πραγμάτων που λείπουν απελπιστικά σήμερα από τον τόπο μας. Τι να σου κάνει π.χ. ο ψυχολόγος για την υποβαθμισμένη παιδεία; Τις υποβαθμισμένες κτιριακές εγκαταστάσεις; Την εργαλειοποίηση της γνώσης, την καταβρόχθιση του σχολείου από το φροντιστήριο, τι αλήθεια να σου κάνει; Πώς να αντιταχθεί στην εξουθενωτική φετιχοποίηση του βαθμού, στην αποστειρωμένη γνώση, στην πλήξη, τι να σου κάνει για να αντιταχθεί στη μεταφορά της κοινωνικής βίας μέσα στο σχολείο; Στις υπο-κουλτούρες και αντι-κουλτούρες που συναντώνται μέσα στη σχολική τάξη; (...)
Την ονόμασαν «ελπίδα κάθε επιστήμης» «Μόνο το σύνολο της αγρύπνιας μας» λέει ο Σιοράν «μας διαφοροποιεί από τα κτήνη και τους ομοίους μας». Η ψυχολογία έχει τη δυνατότητα «όταν ξεφεύγει από τις ιδεολογικές αγκυλώσεις να είναι από τη μεριά της αγρύπνιας προσφέροντας μια πολύτιμη γνώση. Γνώση του ανθρώπου που συλλογίζεται, που θυμάται, που μαθαίνει, που φοβάται, που τρελαίνεται, που επιθυμεί, του ανθρώπου που σε πείσμα όλων των καιρών, σε πείσμα όλων των εποχών εξακολουθεί να ονειρεύεται και να σχεδιάζει μιαν άλλη καλύτερη μέρα. Δεν αξίζει μια τέτοια ψυχολογία να μη θυσιαστεί στον βωμό πρόσκαιρων και σπασμωδικών και μίζερων και κοντόφθαλμων αξιοποιήσεων;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου