Βιβλίο σαν … τοπική νεότερη ιστορία, video

Γράφει ο Θ. Κορομπύλιας

(Αναδημοσίευση από το ΦΩΝΗΕΝ και την ΑΝΑΤΟΛΗ)

«Συντάκτης Επικηδείων» όσο μαύρος ή και δυσάρεστος και αν ακούγεται ο τίτλος του νέου βιβλίου, πρώτου μυθιστορήματος του εκπαιδευτικού  Γιάννη Σταμέλου τόσο εύκολο είναι και τόσο ευθυμία προκαλεί στον αναγνώστη κάνοντας το μια ευχάριστη παρέα στην διάρκεια των ημερών του καλοκαιριού που περνάμε.

Η ΑΝΑΤΟΛΗ από τα δημοσιεύματα της οποία έχει εμπνευστεί ο συγγραφέας έχει ήδη γράψει για το βιβλίο αυτό όμως μια νέα κουβέντα με τον ίδιο τον Γιάννη Σταμέλο δημιουργεί πάντα και νέες προοπτικές ακόμα και γα το ίδιο θέμα. Ο επικήδειος λόγος είναι επαινετικός λόγος, άρα στέκεται κατά κύριο λόγο σε θετικά στοιχεία, στα θετικά του μακαρίτη όταν εκφωνείται σε δημόσιο χώρο. Όχι σπάνια δε, διατυπώνονται και υπερβολές, που απέχουν αρκετά από τον βίο του.

Η μορφή του επικήδειου, όμως, μπορεί να αποτελέσει το πρόσχημα για να ζωντανέψει η κουβέντα σε μια παρέα σχετικά με μερικούς χαρακτηριστικούς τύπους μελών της κοινωνίας. Της κάθε κοινωνίας. Όταν μάλιστα αυτό γίνεται προσχηματικά κατά τη διάρκεια μιας οινοποσίας, και από ανθρώπους που έχουν χιούμορ, μπορεί να σκιαγραφήσει τους χαρακτήρες όχι μόνο από τη θετική αλλά και την άλλη πλευρά την πραγματική και όχι την εξιδανικευμένη. Βρισκόμαστε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα στο Νεόκαστρο. Εκεί ζει και εργάζεται, ο Γιώργης, ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου του Γιάννη Σταμέλου «Συντάκτης επικηδείων». Η περιοχή είναι τουρκοκρατούμενη. Η πόλη είναι νέα. Δημιουργήθηκε από τον τελευταίο πασά, για να φιλοξενήσει την έδρα του και όλες τις υπηρεσίες διοίκησης.

Ο Γιώργης είναι εκδότης της μοναδικής εφημερίδας του Νεοκάστρου, «τα Νέα του Νεοκάστρου». Ο ίδιος τη γράφει, την τυπώνει και τη διακινεί στους συνδρομητές του. Με αφορμή ένα τυχαίο γεγονός ο Γιώργης σκέπτεται να αξιοποιήσει τον επικήδειο λόγο ως ένα νεωτερισμό στη δισέλιδη εφημερίδα του. Συγκεντρώνει γι’ αυτό πληροφορίες και αρχίζει να δοκιμάζει την απήχηση που θα έχουν οι επικήδειοι λόγοι στην παρέα του, που συγκεντρώνεται κάποιες φορές στο χώρο του τυπογραφείο του.

Οι επικήδειοι που γράφει αφορούν ζωντανούς και πεθαμένους και αποτελούν μια καλή αφορμή για την παρέα να προσεγγίσει σουσούμια, εσωτερικά και εξωτερικά, να κάνει σάτιρα, να θέσει φιλοσοφικά ερωτήματα αλλά και να πάρει το νυστέρι για τα κακώς κείμενα της κοινωνίας τους, που τα περισσότερα απ’ αυτά είναι κακώς κείμενα της κοινωνίας γενικώς. Της κάθε κοινωνίας εις τον αιώνα των αιώνων, ο πασάς, ο δεσπότης, η εκδιδόμενη, ο τρελός του χωριού, ο δημόσιος υπάλληλος, ο ήρωας της επανάστασης, ο γιατρός, ο λαϊκός οργανοπαίχτης, τα μέλη της παρέας κ.α..

Το αστείο γίνεται αφορμή να θιγούν πράγματα και καταστάσεις κάθε άλλο παρά αστείες, να τεθούν ακόμα και φιλοσοφικά ερωτήματα (τι είναι αυτό που καταξιώνει τον άνθρωπο, ποιος είναι ο ιδανικός τρόπος θανάτου, το ιδανικό της ελευθερίας, το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης κ.α.), αλλά και να υπογραμμιστεί η ιστορική και πολιτιστική συνέχεια της φυλής μας (γίνονται αναφορές στον Όμηρο και τον Σόλωνα, τον Περικλή και τον Επιτάφιο του Θουκυδίδη, στη λαϊκή παράδοση, στην διατροφική κουλτούρα κ.α.).

Οι περιγραφές είναι ρεαλιστικές και η πλοκή παραπέμπει σε κάποια ιστορικά πρόσωπα χωρίς όμως να περιορίζεται στην συγκεκριμένη περιοχή, η οποία μπορεί να είναι αναγνωρίσιμη, όμως δεν προσδιορίζεται στο βιβλίο, ενώ οι χαρακτήρες των ηρώων του βιβλίου δεν ανταποκρίνονται πιστά στα ιστορικά πρόσωπα, που έδωσαν την αφορμή.

Το νέο αυτό βιβλίο είναι το ενδέκατο του συγγραφέα, ο οποίος διδάσκει Μαθηματικά σε σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Λασιθίου και ζει μόνιμα στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης και δεν αποκλείεται να το δούμε και στο θεατρικό σανίδι από την στιγμή που κάλλιστα μπορεί να αποτελέσει το σενάριο μιας παράστασης ή μιας τηλεοπτικής παραγωγής.  Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Οσελότος» και αποτελείται από 174 σελίδες και μπορούμε να το βρούμε σε όλα τα βιβλιοπωλεία.