Μεταπτυχιακά με προοπτική

Ο κόσμος αλλάζει συνεχώς, και πάντως πολύ πιο πριν από την διαπίστωση του Ηράκλειτου ότι «τα πάντα ρει». Στις μέρες μας αυτό που χαρακτηρίζει τις αλλαγές είναι οι μεγάλες ταχύτητες με τις οποίες συντελούνται αυτές. Σίγουρα αυτό, εκτός των άλλων, δημιουργεί και μια σχετική αδυναμία όχι μόνο στην συνειδητοποίηση των αλλαγών αλλά ακόμα και στην απλή παρακολούθησή τους.

Για να μην αναφερθούμε στις τεχνολογικές αλλαγές, στους υπολογιστές και στις επικοινωνίες, όπου έχουμε χάσει κυριολεκτικά τον μπούσουλα, στο χώρο των Μαθηματικών από τη δεκαετία του ’60 και μέχρι σήμερα έχουν δεκαπλασιαστεί οι θεωρίες που είχαν διατυπωθεί μέχρι τότε.

Θυμάμαι κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ’70 μια μεγάλη απεργία στις εφημερίδες που είχε ως αφορμή το πέρασμα από τα τυπογραφικά στοιχεία και το αντιμόνιο στη φωτοσύνθεση. Ποιος θα το ’λεγε ότι σήμερα οι εφημερίδες με τη μορφή που ξέρουμε οδεύουν προς το τέλος τους, αφού οι ηλεκτρονικές εκδόσεις τείνουν να πάρουν τη θέση τους;

Στο πλαίσιο των καθημερινών, σχεδόν, αλλαγών πολλές είναι οι σχολές που τροποποιούν τα προγράμματα σπουδών τους, προσφέροντας πακέτα προσαρμοσμένα στις νέες ανάγκες των κοινωνιών, επισημαίνεται σε άρθρο των «Νew Υork Τimes» («Τα μεταπτυχιακά του μέλλοντος», Τα ΝΕΑ 23-1-10, επιμέλεια Π. Δημητρολόπουλος).

Σε μια εποχή που κανείς δεν ξέρει τι πρέπει να σπουδάσει, για να έχουν μια προοπτική οι σπουδές του, το πανεπιστήμιο Τhomas College στο Μέιν των Ηνωμένων Πολιτειών προβάλλει με αυτοπεποίθηση τις υπηρεσίες του: Αν με το πτυχίο μας δεν βρείτε δουλειά σε έξι μήνες ελάτε να κάνετε μεταπτυχιακό δωρεάν, λέει. Θα πρέπει εδώ να υπενθυμίσουμε ότι τα μεταπτυχιακά και στην Ελλάδα έχουν δίδακτρα και δεν προσφέρονται δωρεάν.

Το άρθρο αναφέρεται στην σιωπηρή, όπως την χαρακτηρίζει, επανάσταση που συντελείται αυτή την περίοδο στις ΗΠΑ και επισημαίνει, επίσης, την περίπτωση του πανεπιστημίου του Όστιν στο Τέξας, το οποίο προσάρμοσε ακόμα και τα προγράμματα των φιλολογικών τμημάτων του ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς.

Οι αλλαγές που συντελούνται στο χώρο της εκπαίδευσης δεν αφορούν μόνο την Εσπερία. Είναι κοινό μυστικό αυτό που γίνεται με τα μεταπτυχιακά και στην Ελλάδα. Ελάχιστοι πλέον είναι αυτοί που περιορίζονται στην απόκτηση μόνο του βασικού πτυχίου. Μπορεί όμως να διαβεβαιώσει κανείς ότι όλα τα μεταπτυχιακά δημιουργούν προϋποθέσεις για την εξασφάλιση μιας κάποιας θέσης στην αγορά εργασίας; Οι προοπτικές που διαφημίζονται στα φυλλάδια των πανεπιστημίων πόσο βάσιμες είναι;

Το άρθρο των «New York Times» είναι αφιερωμένο στα «Δέκα μεταπτυχιακά του μέλλοντος», που κατά το άρθρο είναι:

«Η αφηγηματική Ιατρική», «η εσωτερική ασφάλεια», «η Πληροφορική ασφάλεια» (σχετίζεται με την ασφαλή διακίνηση πληροφοριών μέσω δικτύων και Διαδικτύου), «η αστική αειφορία» (αρμονική σύζευξη αστικού περιβάλλοντος και οικολογίας).

Τα μάστερ εξειδίκευσης στη διοίκηση επιχειρήσεων, πάνω κάτω, αντιλαμβανόμαστε ότι σε ένα καθεστώς ελεύθερης οικονομίας και ανταγωνισμού που ζούμε θα πρέπει να έχουν σημαντική ζήτηση. Εκεί όμως που φαίνεται ότι ανοίγονται νέες προοπτικές είναι στα μάστερ διοίκησης εκπαιδευτικών μονάδων. Μα ποιών εκπαιδευτικών μονάδων, θα πείτε. Εδώ τα κυρίαρχα κριτήρια στην επιλογή των στελεχών είναι η αρχαιότητα και η πολυσυζητημένη συνέντευξη. Ναι αλλά δεν αναφερόμαστε στην Ελλάδα. Η περιγραφή του τίτλου αναφέρεται στις προοπτικές των σπουδών σύμφωνα με τις οποίες ο διευθυντής θα είναι ικανός να μετατρέψει τη σχολική μονάδα, ακόμα κι αν αυτή βρίσκεται σε παρακμιακή κατάσταση, και να την κάνει δυναμικό εργαστήριο νέων εκπαιδευτικών μεθόδων. Αναφέρεται, βέβαια, το άρθρο και στις ικανότητες του στελέχους να δραστηριοποιεί μαθητές και καθηγητές ώστε να δημιουργούνται κλίμα και εκδηλώσεις ζωντανού εκπαιδευτικού οργανισμού. Στις ΗΠΑ και στις άλλες χώρες των πολλών αυτοδιοικούμενων σχολείων οι τεχνικές του καλού μάνατζμεντ στον χώρο της εκπαίδευσης θεωρούνται πλέον ένα απαραίτητο εφόδιο και οι διευθυντές με τα ανάλογα προσόντα εκτός του ότι είναι καλά αμειβόμενοι είναι και περιζήτητοι.

Άλλα περιζήτητα μάστερ αφορούν τις «Πράσινες κατασκευές», τη «Μηχανική του ‘καθαρού’ αυτοκινήτου» και την «Πολιτιστική βιωσιμότητα». Και βέβαια, όπως θα περιμέναμε, τα νέα διαδραστικά μέσα είναι, ακόμα, ένας τομέας με μεγάλη ζήτηση. Στην εποχή των πολυμέσων, του Διαδικτύου, των μπλογκς της κοινωνικής δικτύωσης είναι φανερό, σε όσους έχουν ακόμα και μικρή εμπειρία χρήσης μ’ αυτές τις τεχνολογίες, ότι η ενημέρωση περνάει σε άλλη φάση και γι’ αυτό και οι προοπτικές που ανοίγονται σ’ αυτόν τον τομέα μεγάλες.