Ό,τι θυμάμαι χαίρομαι

Μια μουσικοθεατρική παράσταση του 2ου Γυμνασίου Αγίου Νικολάου

Τι είναι αυτό που κάνει τις ταινίες του Παλιού Ελληνικού Κινηματογράφου να παίζονται και να ξαναπαίζονται στην ελληνική τηλεόραση; Προφανώς οι υψηλές ακροαματικότητες. Και γιατί να γίνεται κάτι τέτοιο, αφού αυτές αναφέρονται σε χαρακτήρες, κοινωνίες και τόπους που δεν υπάρχουν πια; Γιατί, ενδεχομένως, μας θυμίζουν τη χαμένη μας νιότη. Εντάξει με μας που έχουμε κάποιες αναμνήσεις, με τα παιδιά μας; Είναι η εκδίκηση της Αλίκης σε όσους από εμάς τη σνομπάραμε; Τι συμβαίνει και ταινίες που έχουμε δει επτά φορές τις ξαναβλέπουμε και την όγδοη; Σίγουρα δεν είναι το ασπρόμαυρο. Σίγουρα δεν είναι η τεχνική επεξεργασία. Σίγουρα δεν είναι η ποιότητα του ήχου. Μπορεί, όμως να είναι η ποιότητα των ηθοποιών. Τα καλογραμμένα σενάρια, τα περισσότερα από τα οποία είναι προσαρμογές για τον κινηματογράφο επιτυχημένων θεατρικών έργων. Σίγουρα είναι οι πολλές και καλές ατάκες που περιέχουν και οι οποίες λειτουργούν και σήμερα. Σίγουρα γιατί είναι αυθεντικές και ειλικρινείς.
Ο Παλιός, λεγόμενος, Ελληνικός Κινηματογράφος περιλαμβάνει και πολλές χαμηλής ποιότητας ταινίες. Υπάρχουν όμως και διαμάντια. Ποιος γνωρίζει ότι τα «Χειροκροτήματα» του Τζαβέλλα (1944) έγιναν «Τα φώτα της ράμπας» από τον Τσάρλι Τσάπλιν (1951), χωρίς όμως ο Τζαβέλλας να θελήσει να τον τραβήξει στα δικαστήρια, όπως πολλοί τον προέτρεψαν; Τον Σακελλάριο –τον πιο έξυπνο Έλληνα του 20ου αιώνα, κατά τον Φρέντυ Γερμανό- ποιος μπορεί να τον ξεπεράσει στο νυστέρι και στην ανατομία της ελληνικής κοινωνίας και των χαρακτήρων της; Και ποιος στους στίχους που έγραψε για τους μεγάλους μας συνθέτες;…
Δυστυχώς, για τους μεγάλους δημιουργούς του Παλιού Ελληνικού Κινηματογράφου, έβγαζαν γέλιο… Το πρόβλημά τους ήταν ότι δεν ήταν σοβαροφανείς, γι’ αυτό, σαν την Αμερική, πρώτα ανακαλύφθηκαν από τους Ινδιάνους –το λαό- και μετά από τους Ευρωπαίους-τη διανόηση.
Και τα τραγούδια πάλι; Πόσα από τα τραγούδια που τραγουδάμε με τις παρέες μας δεν οφείλονται στον Παλιό Ελληνικό Κινηματογράφο; Χιώτης, Ζαμπέτας, Χατζιδάκις, Ξαρχάκος, Θεοδωράκης, Καλδάρας, Λοΐζος, Μαρκόπουλος … πόσες μεγάλες επιτυχίες και πόσες διαχρονικές μουσικές δεν έγραψαν κατά παραγγελία για τις ανάγκες των ταινιών αυτών;
Ο Μαυρογιαλούρος και ο Γκρούεζας έχουν περάσει πλέον, ως όροι, στα λεξικά πολιτικής συμπεριφοράς. Η κομπίνα, η λοβιτούρα, το «στρίβειν δια του αρραβώνος», η «τσάμπα μαγκιά», η καπατσοσύνη και η κουτοπονηριά, ο Χατζηαβάτης, ο Σταύρακας, ο Καραγκιόζης και οι άλλοι ήρωες του Ελληνικού Θεάτρου Σκιών εύκολα είναι αναγνωρίσιμοι στους «ζογκλέρ» του Παλιού Ελληνικού Κινηματογράφου. Όπως και να το κάνουμε ο Παλιός Ελληνικός Κινηματογράφος είναι μια ιστορία δική μας.
Μια ιστορία για τον Παλιό Ελληνικό Κινηματογράφο θελήσαμε να αφηγηθούμε με τους μαθητές του 2ου Γυμνασίου Αγίου Νικολάου φέτος στις πολιτιστικές δραστηριότητες του σχολείου μας. Η παράσταση «Ό,τι θυμάμαι χαίρομαι», που θα παρουσιάσουμε στο REX την Τρίτη και Τετάρτη 12 και 13 Μαΐου, είναι μια μουσικοθεατρική παράσταση βασισμένη στον Παλιό Ελληνικό Κινηματογράφο μέσα από στιγμιότυπα, σκετς, δρώμενα, θεατρικές πράξεις, πολυμέσα, μουσική και τραγούδια.
Ο Παλιός Ελληνικός Κινηματογράφος, και τα τραγούδια που γράφτηκαν για τις ταινίες του, αποτελούν μέρος της νεοελληνικής κουλτούρας. Έχουν συμμετοχή στη διαμόρφωση της νεοελληνικής πολιτιστικής φυσιογνωμίας και εξακολουθούν να επηρεάζουν τις νεώτερες γενιές. Τελευταία, είδαμε να εκπονούνται ακόμα και διδακτορικές διατριβές με βάση τον Παλιό Ελληνικό Κινηματογράφο.
Φυσικά, στην παράστασή μας δεν θα μπορούσαμε να αναφερθούμε στα πάντα. Οι επιλογές μας έγιναν με κριτήριο την αντιπροσωπευτικότητα, την ποιότητα, την οικονομία και την πρακτικότητα, με την έννοια ότι η παράσταση αφορά μαθητές 13-15 ετών και μηδενικό, σχεδόν, προϋπολογισμό. Η προετοιμασία, που είχε τα χαρακτηριστικά της εκπαιδευτικής δραστηριότητας, άρχισε το Νοέμβριο του 2008 και ολοκληρώνεται με την παρουσίασή της στο κοινό το Μάιο του 2009. Ενδιάμεσα, το Μάρτη του 2009, παίχτηκε στα Χανιά συμμετέχοντας στους Περιφερειακούς Καλλιτεχνικούς Αγώνες του Υπουργείου Παιδείας. Η είσοδος στις παραστάσεις θα είναι ελεύθερη.