-Γιατί δεν καίτε και τα φροντιστηριακά;
-Γιατί δεν καίτε στο τέλος της τηλεοπτικής σεζόν και τις τηλεοράσεις;
-Γιατί διαλέγετε το χώρο του σχολείου ή έξω απ' αυτόν για να τα κάψετε;
-Γιατί τα καίτε τελετουργικά;
.
Το θέμα των Πανελληνίων του 2009
Η μεγαλύτερη αρετή του βιβλίου είναι ότι σου προτείνει έναν πόλεμο έντιμο: Διαλέγεις τα βιβλία που θέλεις· μόνα τους εκείνα, όταν διαθέτεις ηθική υγεία, σε παρακινούν, κι’ άθελά τους ακόμα, να διαβάσεις άλλα, αντίθετα, για να μορφώσεις γνώμη, να συγκρίνεις, να διαφωτιστείς, να επιβεβαιώσεις την προσωπική σου αυτοτέλεια, να μη γίνεις ετερόφωτος, ετεροκίνητος. Έτσι, με το ένα βιβλίο ν’ ανασκευάζει ή να πολεμάει τ’ άλλο, όλα μαζί σε γυμνάζουν στη διαδικασία του διαλόγου, όπου κανένας δεν ρητορεύει από «θέσεως ισχύος», γιατί εδώ την αυθεντία, όταν κι’ όπου υπάρχει, με τρόπο πάντως ελέγξιμο, δεν την περιφρουρεί καμμιά αστυνομική δύναμη. Δικαίωμά σου να κρίνεις και τους μέγιστους, υπό προσωπική σου ευθύνη. Μ’ αυτή την έννοια και μόνο — δηλαδή με την υψηλότερη — μπορεί κανένας να μιλάει, όπως συνηθίζεται, για «δημοκρατία των Γραμμάτων». Δεν είναι καθεστώς ακέφαλο: οι άριστοι διαλάμπουν, και σε κλίμακα διεθνή. Αλλά δεν σε υποχρεώνει, δηλαδή δεν σε υποτάσσει, κανένας τους.
Η αρετή τούτη γίνεται εντονότερα αισθητή σε καιρούς πολιτικά σκοτεινούς ή ισκιωμένους, όταν τα μαζικά μέσα επικοινωνίας μπαίνουν αυθωρεί1 στην υπηρεσία του σατραπισμού2. Το βιβλίο τότε, ως ελεύθερη έκφραση ιδεών, ή απαγορεύεται — κι αυτό γίνεται τότε πανηγυρική εκδήλωση αδυναμίας των κρατούντων — ή απομένει μόνο του να διασώζει την αξιοπρέπεια των συνειδήσεων. Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας τού στήνουν πολιορκία στενή, για να το παραμερίσουν, να το υποκαταστήσουν. Όταν το πετυχαίνουν, αυτό πληρώνεται πανάκριβα από τον άνθρωπο, με αντίτιμο το αυτεξούσιό του. Δοκιμάστε όμως να χρησιμοποιήσετε το βιβλίο ως μέσο προπαγάνδας: Αναδίνει αμέσως μιαν αποφορά3 σ’ ακτίνα μακρύτατη, ειδοποιεί. Είναι, θα έλεγε κανένας, μαγική, ακατάλυτη, η ζώνη που περιβάλλει την αγνότητα του βιβλίου.
Υπάρχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύουμε πως ο πολιτισμός μας έχει παρεκκλίνει, αν δεν έχει πάρει ολότελα στραβό δρόμο κάτω από την επίδραση σκοτεινών εκμεταλλευτών. Μόνη ελπίδα να διορθωθεί η πορεία του, όσο θα είναι ακόμα καιρός, το βιβλίο. Ο Βολταίρος είχε πει κάποτε πως τον κόσμο τον κυβερνάνε τα βιβλία. Σήμερα πρέπει ένας άλλος λόγος, ακόμα πιο κρίσιμος, να ειπωθεί: Πως ο κόσμος, αν σωθεί, θα το χρωστάει στο βιβλίο. Γιατί αυτό το γκόλφι της ανθρωπιάς έχει τη δύναμη να ξορκίζει τα δαιμόνια, να εξυγιαίνει την ατμόσφαιρα, να οπλίζει τη λυτρωτική φαντασία, να ξυπνάει την αυτογνωσία, ν’ ανάβει το μάτι, να στυλώνει το φρόνημα, να ψυχώνει το χέρι. Η μάχη του ανθρώπου δεν θα χαθεί ενόσω θα υπάρχει καταφυγή του Λόγου, το βιβλίο.
Άγγελου Τερζάκη, Ταραγμένες ψυχές, Οι Εκδόσεις των Φίλων, Αθήνα 1993, σσ. 155-156
Η αρετή τούτη γίνεται εντονότερα αισθητή σε καιρούς πολιτικά σκοτεινούς ή ισκιωμένους, όταν τα μαζικά μέσα επικοινωνίας μπαίνουν αυθωρεί1 στην υπηρεσία του σατραπισμού2. Το βιβλίο τότε, ως ελεύθερη έκφραση ιδεών, ή απαγορεύεται — κι αυτό γίνεται τότε πανηγυρική εκδήλωση αδυναμίας των κρατούντων — ή απομένει μόνο του να διασώζει την αξιοπρέπεια των συνειδήσεων. Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας τού στήνουν πολιορκία στενή, για να το παραμερίσουν, να το υποκαταστήσουν. Όταν το πετυχαίνουν, αυτό πληρώνεται πανάκριβα από τον άνθρωπο, με αντίτιμο το αυτεξούσιό του. Δοκιμάστε όμως να χρησιμοποιήσετε το βιβλίο ως μέσο προπαγάνδας: Αναδίνει αμέσως μιαν αποφορά3 σ’ ακτίνα μακρύτατη, ειδοποιεί. Είναι, θα έλεγε κανένας, μαγική, ακατάλυτη, η ζώνη που περιβάλλει την αγνότητα του βιβλίου.
Υπάρχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύουμε πως ο πολιτισμός μας έχει παρεκκλίνει, αν δεν έχει πάρει ολότελα στραβό δρόμο κάτω από την επίδραση σκοτεινών εκμεταλλευτών. Μόνη ελπίδα να διορθωθεί η πορεία του, όσο θα είναι ακόμα καιρός, το βιβλίο. Ο Βολταίρος είχε πει κάποτε πως τον κόσμο τον κυβερνάνε τα βιβλία. Σήμερα πρέπει ένας άλλος λόγος, ακόμα πιο κρίσιμος, να ειπωθεί: Πως ο κόσμος, αν σωθεί, θα το χρωστάει στο βιβλίο. Γιατί αυτό το γκόλφι της ανθρωπιάς έχει τη δύναμη να ξορκίζει τα δαιμόνια, να εξυγιαίνει την ατμόσφαιρα, να οπλίζει τη λυτρωτική φαντασία, να ξυπνάει την αυτογνωσία, ν’ ανάβει το μάτι, να στυλώνει το φρόνημα, να ψυχώνει το χέρι. Η μάχη του ανθρώπου δεν θα χαθεί ενόσω θα υπάρχει καταφυγή του Λόγου, το βιβλίο.
Άγγελου Τερζάκη, Ταραγμένες ψυχές, Οι Εκδόσεις των Φίλων, Αθήνα 1993, σσ. 155-156
.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 3/6/09
Άρθρο της ΝΑΥΣΙΚΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΔΗ
με θέμα "Γιατί καίμε τα βιβλία"
"Πανελλήνιες εξετάσεις. Τεράστιο άγχος, κόπος, μεγάλη εκτόνωση. Το γεγονός ότι πολλοί μαθητές καταστρέφουν τα σχολικά τους βιβλία με το που τελειώνει η χρονιά ήταν το θέμα στο οποίο κλήθηκαν να απαντήσουν οι διαγωνιζόμενοι φέτος στο μάθημα της Νεολληνικής Γλώσσας.
Θέμα διαχρονικά επίκαιρο, οικείο και γνώριμο στους μαθητές, αφού δεν είναι λίγοι εκείνοι που είτε σκίζουν είτε καίνε τα βιβλία τα οποία καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς μελετούσαν με θρησκευτική ευλάβεια.
Βγαίνοντας από τις αίθουσες άλλοι είναι χαμογελαστοί, άλλοι προβληματισμένοι, όλοι όμως αισθάνονται ξαλαφρωμένοι, ελεύθεροι. Βρίσκουν τους συμμαθητές τους που έχουν τελειώσει πριν από εκείνους. Χαλαροί πια, ανταλλάσσουν απόψεις για τα θέματα, για το πού δυσκολεύτηκαν, αλλά αυτό κρατάει μόνο για λίγα λεπτά. Ακολουθούν ατάκες όπως «αυτό ήταν, πάει τελείωσε», «ό,τι έγινε, έγινε» και έπειτα κάποιοι ασχολούνται... με τα βιβλία τους σκίζοντάς τα ή καταστρέφοντάς τα!
Η καταστροφή των βιβλίων είναι ένας τρόπος εκτόνωσης ή διαμαρτυρίας για ένα εκπαιδευτικό σύστημα, που όχι μόνο δεν τους εξασφαλίζει το μέλλον τους, αλλά στην τελική δεν τους προσφέρει και ουσιαστική μόρφωση;
Κακογραμμένα
Ο Γιάννης Φαφαλιός και ο Ερμής Σταματόπουλος (τεχνολογική κατεύθυνση) είναι μαθητές του 1ου Πειραματικού Λυκείου Αθηνών στην Πλάκα.
Την Παρασκευή 22 Μαΐου, αφού πρώτα έδωσαν το μάθημα «Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων», έκαψαν, στο δρόμο έξω από το σχολείο, μαζί με άλλους συμμαθητές τους το βιβλίο του συγκεκριμένου μαθήματος. Ο διευθυντής του σχολείου με έναν κουβά γεμάτο νερό έσβησε τη φωτιά... Ηταν και ο μόνος που αντέδρασε... Οι συμμαθητές τους παρακολουθούσαν το θέαμα...
«Δεν επιλέξαμε τυχαία να κάψουμε το συγκεκριμένο βιβλίο. Είναι κακογραμμένο και βασίζεται στην παπαγαλία, στην πραγματικότητα δεν μάθαμε τίποτα από αυτό. Το ευχαριστηθήκαμε που το κάψαμε, γιατί εκφράζει ένα εκπαιδευτικό σύστημα που μας αναγκάζει να γινόμαστε παπαγαλάκια» λέει στην «Ε» ο Γιάννης Φαφαλιός, που θέλει να σπουδάσει Πληροφορική.
Για τον Ερμή Σταματόπουλο -που θέλει να περάσει στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο στο Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων & Γεωργικής Μηχανικής- το κάψιμο των βιβλίων είναι «μια παράδοση που περνάει από γενιά σε γενιά. Το έκαναν οι παλιότεροι, το κάνουμε και εμείς, έτσι για το χαβαλέ. Δεν έχουμε κάτι με τα βιβλία γενικότερα, γι' αυτό και επιλέξαμε το συγκεκριμένο για να κάνουμε την πλάκα μας, γιατί ούτως ή άλλως στην ουσία δεν μας προσέφερε και τίποτα».
Απελευθέρωση
Οι συμμαθητές τους Ηλίας Πανταζής και Τζοβάννα Στεφάνου (θεωρητική κατεύθυνση) προτίμησαν την Τετάρτη 27 Μαΐου να σκίσουν το βιβλίο των Λατινικών γιατί, όπως είπαν και οι 2 με ένα στόμα: «Ετσι μπορούμε να το ανακυκλώσουμε»!
Ο Ηλίας, που θέλει να γίνει νηπιαγωγός, έσκισε, όπως μας λέει, «μόνο το βιβλίο των Λατινικών. Ολα τα άλλα βιβλία τα κράτησα. Το έσκισα γιατί το μόνο που μου πρόσφερε ήταν ταλαιπωρία, αφού αναγκάστηκα να αποστηθίσω τόσα πράγματα· δεν αισθάνομαι ότι έμαθα κάτι από αυτό το βιβλίο. Σκίζοντάς το ένιωσα ότι απελευθερώθηκα από αυτό».
Η Τζοβάννα, που θέλει να γίνει καθηγήτρια Αγγλικών, έσκισε όχι μόνο το βιβλίο των Λατινικών αλλά και της Εκθεσης και της Βιολογίας. «Πήγαν και τα 3 στον κάδο ανακύκλωσης, εκεί είναι η θέση τους. Κράτησα όμως τα βιβλία των Αρχαίων Ελληνικών, της Ιστορίας και τα Κείμενα Νεολληνικής Λογοτεχνίας». "
Θέμα διαχρονικά επίκαιρο, οικείο και γνώριμο στους μαθητές, αφού δεν είναι λίγοι εκείνοι που είτε σκίζουν είτε καίνε τα βιβλία τα οποία καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς μελετούσαν με θρησκευτική ευλάβεια.
Βγαίνοντας από τις αίθουσες άλλοι είναι χαμογελαστοί, άλλοι προβληματισμένοι, όλοι όμως αισθάνονται ξαλαφρωμένοι, ελεύθεροι. Βρίσκουν τους συμμαθητές τους που έχουν τελειώσει πριν από εκείνους. Χαλαροί πια, ανταλλάσσουν απόψεις για τα θέματα, για το πού δυσκολεύτηκαν, αλλά αυτό κρατάει μόνο για λίγα λεπτά. Ακολουθούν ατάκες όπως «αυτό ήταν, πάει τελείωσε», «ό,τι έγινε, έγινε» και έπειτα κάποιοι ασχολούνται... με τα βιβλία τους σκίζοντάς τα ή καταστρέφοντάς τα!
Η καταστροφή των βιβλίων είναι ένας τρόπος εκτόνωσης ή διαμαρτυρίας για ένα εκπαιδευτικό σύστημα, που όχι μόνο δεν τους εξασφαλίζει το μέλλον τους, αλλά στην τελική δεν τους προσφέρει και ουσιαστική μόρφωση;
Κακογραμμένα
Ο Γιάννης Φαφαλιός και ο Ερμής Σταματόπουλος (τεχνολογική κατεύθυνση) είναι μαθητές του 1ου Πειραματικού Λυκείου Αθηνών στην Πλάκα.
Την Παρασκευή 22 Μαΐου, αφού πρώτα έδωσαν το μάθημα «Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων», έκαψαν, στο δρόμο έξω από το σχολείο, μαζί με άλλους συμμαθητές τους το βιβλίο του συγκεκριμένου μαθήματος. Ο διευθυντής του σχολείου με έναν κουβά γεμάτο νερό έσβησε τη φωτιά... Ηταν και ο μόνος που αντέδρασε... Οι συμμαθητές τους παρακολουθούσαν το θέαμα...
«Δεν επιλέξαμε τυχαία να κάψουμε το συγκεκριμένο βιβλίο. Είναι κακογραμμένο και βασίζεται στην παπαγαλία, στην πραγματικότητα δεν μάθαμε τίποτα από αυτό. Το ευχαριστηθήκαμε που το κάψαμε, γιατί εκφράζει ένα εκπαιδευτικό σύστημα που μας αναγκάζει να γινόμαστε παπαγαλάκια» λέει στην «Ε» ο Γιάννης Φαφαλιός, που θέλει να σπουδάσει Πληροφορική.
Για τον Ερμή Σταματόπουλο -που θέλει να περάσει στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο στο Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων & Γεωργικής Μηχανικής- το κάψιμο των βιβλίων είναι «μια παράδοση που περνάει από γενιά σε γενιά. Το έκαναν οι παλιότεροι, το κάνουμε και εμείς, έτσι για το χαβαλέ. Δεν έχουμε κάτι με τα βιβλία γενικότερα, γι' αυτό και επιλέξαμε το συγκεκριμένο για να κάνουμε την πλάκα μας, γιατί ούτως ή άλλως στην ουσία δεν μας προσέφερε και τίποτα».
Απελευθέρωση
Οι συμμαθητές τους Ηλίας Πανταζής και Τζοβάννα Στεφάνου (θεωρητική κατεύθυνση) προτίμησαν την Τετάρτη 27 Μαΐου να σκίσουν το βιβλίο των Λατινικών γιατί, όπως είπαν και οι 2 με ένα στόμα: «Ετσι μπορούμε να το ανακυκλώσουμε»!
Ο Ηλίας, που θέλει να γίνει νηπιαγωγός, έσκισε, όπως μας λέει, «μόνο το βιβλίο των Λατινικών. Ολα τα άλλα βιβλία τα κράτησα. Το έσκισα γιατί το μόνο που μου πρόσφερε ήταν ταλαιπωρία, αφού αναγκάστηκα να αποστηθίσω τόσα πράγματα· δεν αισθάνομαι ότι έμαθα κάτι από αυτό το βιβλίο. Σκίζοντάς το ένιωσα ότι απελευθερώθηκα από αυτό».
Η Τζοβάννα, που θέλει να γίνει καθηγήτρια Αγγλικών, έσκισε όχι μόνο το βιβλίο των Λατινικών αλλά και της Εκθεσης και της Βιολογίας. «Πήγαν και τα 3 στον κάδο ανακύκλωσης, εκεί είναι η θέση τους. Κράτησα όμως τα βιβλία των Αρχαίων Ελληνικών, της Ιστορίας και τα Κείμενα Νεολληνικής Λογοτεχνίας». "
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου