Βοήθεια !!!

Πολιτισμός και σύγχρονοι Μαικήνες

.
Όποια πέτρα και να σηκώσεις σ’ αυτόν τον τόπο θα βρεις Ιστορία και αίμα, πολιτισμό και αγώνες για την ελευθερία. Από την Ιστορία δημιουργούμε οράματα για το μέλλον και διδασκόμαστε (;) ώστε να μην επαναλαμβάνουμε τα λάθη του παρελθόντος. Ηθική υποχρέωση η διατήρηση στη συλλογική μνήμη μας των ηρώων και των μαρτύρων που μας κληροδότησαν τον τόπο αυτό και την ελευθερία μας. Οι μορφές τους προβάλλουν φωτεινοί φάροι και υψηλά ορόσημα, διαχρονικές αξίες και πρότυπα.

Η Ιστορία, όμως, και ο πολιτισμός δεν σταματούν στο παρελθόν. Η Κρήτη μετέχει και σήμερα στα Γράμματα και στις Τέχνες με πάρα πολλές και μεγάλου διαμετρήματος -παγκόσμιας εμβέλειας- προσωπικότητες. Πρακτικοί λόγοι δεν μας επιτρέπουν αναφορά σε ονόματα. Οι περισσότεροι μετέχοντες «της Ελληνικής Παιδείας» διαπρέπουν εκτός Κρήτης. Όμως, και στη Μεγαλόνησο συνεχίζεται και παράγεται σημαντικός πολιτισμός.
Η παράδοση εδώ είναι ζώσα. Η λύρα, το λαούτο και το βιολί συντηρούν ακούσματα χιλιάδων χρόνων, τα οποία μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη. Οι κρητικοί παραδοσιακοί χοροί, επίσης, ανάγουν την καταγωγή τους στα βάθη των αιώνων. Η μαντινάδα, καθημερινά στον κοινωνικό βίο, αποτελεί πρόκληση στην ευφυΐα και τη μαστοριά συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της ντοπιολαλιάς -σε μια εποχή που έχουμε καταντήσει να «μαθαίνουμε» τη γλώσσα μας από τους αστέρες της τηλεόρασης. Μιας ντοπιολαλιάς με τεράστιο γλωσσικό πλούτο και γλωσσοπλαστική ικανότητα καθώς και μουσικότητα «χάρμα ειδέσθαι».
Ο λαός της Μεγαλονήσου μας, εκτός από τη χαρά της ζωής και την αγάπη για τη φύση, κληρονομιά από τους μινωίτες προγόνους, κυριαρχείται και από την αγάπη για την πατρίδα και ειδικά για την ιδιαίτερή του. Χιλιάδες είναι οι μικροευεργέτες προς τις ιδιαίτερες πατρίδες τους και πάρα πολλοί εκείνοι που προσφέρουν μεγάλες περιουσίες για κοινωνικούς και άλλους κοινωφελείς σκοπούς στον τόπο τους.
Οι μουσικές σπουδές, επίσης, βρίσκονται σε ιδιαίτερη άνθιση στην Κρήτη, ίσως σ’ αυτό συμβάλλει και η μουσικότητα της ντοπιολαλιάς. Δεν διαθέτω στοιχεία για τα Επτάνησα αλλά η αίσθηση που έχω, ζώντας εδώ, είναι ότι το ποσοστό των ανθρώπων που ασχολούνται με μουσικές σπουδές και την εκμάθηση οργάνων, είναι πάρα πολύ μεγάλο.
Εντύπωση, ακόμα, προκαλεί το υψηλό ποσοστό εκδόσεων, αφού πάρα πολλοί Κρήτες εκδίδουν βιβλία, και δεν εννοώ τους κατ’ επάγγελμα ασχολούμενους. Ποίηση, μαντινάδες, λαογραφία, Ιστορία, χρονογράφημα, βιογραφίες, αναμνήσεις, … είναι μερικοί τομείς στους οποίους διαπρέπουν συγγραφικά αρκετοί συμπατριώτες μας.
Ο τουρισμός και η μεγάλη οικονομική δραστηριότητα που αναπτύσσεται τις τελευταίες δεκαετίες στην Κρήτη δημιούργησαν προϋποθέσεις για την κυκλοφορία πολλών περιοδικών εκδόσεων. Πάρα πολλά περιοδικά και εφημερίδες εκδίδονται εδώ, και σημαντικός αριθμός άλλων εκδίδονται από Κρήτες που ζουν εκτός αυτής. Υπάρχουν εκδόσεις γενικού ενδιαφέροντος και έντυπα που απευθύνονται σε ειδικό κοινό, όπως είναι τα χριστιανικά, οι εκδόσεις πολιτιστικών συλλόγων, αυτά που απευθύνονται σε καταγόμενους από κάποια συγκεκριμένη περιοχή κ.α.
Θα σταθώ σε δυο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα έντυπα που πιστεύω ότι αξίζουν, λόγω του χαρακτήρα τους και των σκοπών τους κάποιας ιδιαίτερης αναφοράς. Είναι τα «Κρητολογικά Γράμματα» και η «Αμάλθεια».
Τα «Κρητολογικά γράμματα» εκδίδονται μια φορά το χρόνο από την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνου. Είναι πολυσέλιδο περιοδικό και εκτός από την αρθρογραφία περιλαμβάνει και διαφημιστικές καταχωρήσεις. Τα περιεχόμενά του είναι επιστημονικά άρθρα σχετικά με την ιστορία, την αρχαιολογία, τη λαογραφία, τη γλωσσολογία και την τέχνη της Κρήτης. Έχει, δε, ως στόχο τη στήριξη της έρευνας και την προβολής της τοπικής Ιστορίας και Παράδοσης. Περιοδικό πολύ υψηλού επιπέδου.
Το περιοδικό «Αμάλθεια» της Ιστορικής-Λαογραφικής Εταιρείας Νομού Λασιθίου είναι συνδρομητικό και εκδίδεται δυο φορές το χρόνο. Η έκδοση αυτή δεν περιλαμβάνει διαφημίσεις. Σκοπό έχει να δώσει βήμα στην επιστημονική αρθρογραφία που έχει σχέση με την Κρήτη και να προβάλλει στοιχεία από τον τόπο μας –το νομό Λασιθίου- σχετικά με τον πολιτισμό και την Iστορία. Δεν περιορίζεται μόνο στην προβολή του Κρητικού Πολισμού, αλλά επιδιώκει να παίξει καταλυτικό ρόλο και στην παραγωγή νέου.
Η προσπάθεια μπορεί να ακούγεται ωραία, όμως η επιστημονική αρθρογραφία είναι «βαριά» για το μεγάλο κοινό. Η έκδοση τέτοιων εντύπων στην πράξη αποδεικνύεται δύσκολη υπόθεση. Και ενώ οι πάντες αναγνωρίζουν τη συμβολή τους στην Ιστορία, τον πολιτισμό και τη δημιουργία κοινωνικού ιστού, απαραίτητου για την ομαλή λειτουργία της κοινωνίας και για την ποιότητα της ζωής των μελών της, στο δια ταύτα θεωρούν ότι η συντήρησή τους είναι έργο άλλων. Είναι κάτι που δεν τους αφορά. Αρκετά έντυπα ευρείας κυκλοφορίας, ευτυχώς, αναγνωρίζουν και προβάλλουν τις ανιδιοτελείς προσπάθειες όλων αυτών των «κουζουλών» που ασχολούνται με αυτά. Το κράτος και η τοπική αυτοδιοίκηση έχουν τη δική τους ερμηνεία για την έννοια «αρωγή» πολιτιστικών δραστηριοτήτων. Οι Μαικήνες, σε άλλες εποχές, θα ήταν μια κάποια λύση. Σήμερα είναι ζητούμενο. Δυστυχώς, ή ευτυχώς, μερικά πράγματα δεν είναι άμεσα ανταποδοτικά ή εξαργυρώσιμα (πχ παιδεία, πολιτισμός, περιβάλλον, κ.α.) αλλά διαδραματίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στη λειτουργία της κοινωνίας μεσο-μακροπρόθεσμα. Το ζητούμενο σήμερα για την κοινωνία μας, στη χώρα που εφηύρε το θεσμό της χορηγίας για να διδάξει στους πολίτες θέατρο, είναι να αναβιώσει το ρόλο των χορηγών και των Μαικήνων. H «Αμάλθεια» χρειάζεται την έμπρακτη στήριξη -έστω και συμβολικού χαρακτήρα- όσων πιστεύουν ότι έχει να προσφέρει κάτι ακόμα σ’ αυτόν τον τόπο.
Ι. Σταμέλος

Όποιος θέλει να βοηθήσει ας στείλει e-mail : istam@agn.forthnet.gr